2019 yılına damgasını vuranlar

Sosyal medya üzerinden ulaştığımız okurlarımız, 2019 yılının olaylarını değerlendirdi. İşte son bir yılın, Yahudi dünyasını ilgilendiren önemli olayları…

Dünya
31 Aralık 2019 Salı

 

Türk Yahudileri için önemli gelişmeler

2019 yılı Türkiye Yahudiler açısından önemli birçok olaya ev sahipliği yaptı.

Neve Şalom provokasyonuna ceza

  İki yıl önce bir grup eylemcinin Neve Şalom Sinagogu önündeki provokasyon eyleminin davasında bir kişiye hapis cezası verildi. Mahkeme, sanık Kürşat Mican’ın, halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek suçundan cezalandırılmasına karar verdi.

Konya’da nefret afişlerinin kaldırılması

 Konya’da otobüs duraklarına asılan, “Yahudileri ve Hıristiyanları dost edinmeyin” mesajlı nefret içerikli afişler, 24 saat sonra Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından kaldırıldı.

Maccabiat’larda Türkiye adına kazanılan madalyalar

  42 farklı ülkenin katıldığı 15. Avrupa Maccabiat Oyunlarında, Türk sporcular birçok branşta madalya kazanarak Ay-Yıldızlı bayrağı dalgalandırdı.

Okurlarımız ne dedi?

 “2019’da Türk Yahudileri açısından en önemli gelişme sizce ne oldu?” sorusuna sosyal medya üzerinden okurlarımız şu yanıtları verdi:

  Yüzde 8, Türk sporcuların Maccabiat Oyunlarında kazandığı madalyaları, yüzde 16 ise Konya’daki nefret afişlerinin kısa sürede kaldırılmasını yılın en önemli olayı olarak nitelendirdi. Yanıt verenlerin yüzde 18’i Neve Şalom Sinagogu olayında bir sanığın ilk kez ceza almasını en önemli gelişme olarak değerlendirirken, yüzde 58 Gaziantep Sinagogunun restore edilip yeniden açılması yanıtını verdi. 

 

Gaziantep Sinagogu 
40 yıl sonra kapılarını açtı

  Uzun yıllardır metruk durumda olan Gaziantep Sinagogu, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen restorasyonun ardından 26 Aralık’ta kapılarını açtı. Kalabalık bir yahid topluluğunun katılımıyla, yeni sinagogda coşkulu bir Hanuka kutlaması da gerçekleşti. Özellikle Sefer Tora’ların Ehal’deki yerlerine yerleştirilmeleri duygulu anlar yaşattı.

 Antep Valisi Davut Gül, Antep Belediye Başkanı Fatma Şahin, Vakıflar Genel Müdürü Dr. Adnan Ertem ve Dışişleri Bakanlığı Gaziantep Temsilcisi Büyükelçi Adnan Keçeci, Gaziantep Sinagogunun açılışı için emek veren isimler olurken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da açılışa bir tebrik mesajı gönderdi.

İsrail’de Hükümet Krizi

İsrail’de sene içerisinde yapılan iki seçimde de hükümet kurulamayınca, parlamento 2 Mart 2020’de tekrar seçime gidileceğini açıkladı. 

İsrail’de hükümet kurulabilmesi için parlamentoda çoğunluk sağlanarak 120 sandalyenin 61’nin elde edilmesi gerekiyor. Seçim barajının yüzde 3,25 olduğu İsrail’de seçimlere birçok parti katılıyor. Tek bir partinin koalisyon oluşturmadan hükümet kurması ise sık görülen bir durum değil. 9 Nisan seçimlerinde Netanyahu’nun liderliğindeki Likud Partisi en yüksek oyu alarak parlamentoda 35 sandalye elde etti. Buna rağmen, koalisyon kuramadığı için parlamentoda 61 sandalyeye çıkamayan Netanyahu hükümet kuramadı. İsrail Evimiz Partisi lideri Lieberman, önerdiği yeni askerlik yasasının reddi sebebiyle Netanyahu ile koalisyon kurmayacağını açıkladı. Bunun üzerine 17 Eylül’de tekrar seçime gidildi. 

17 Eylül’de gerçekleşen seçimlerde eski Genelkurmay Başkanı Benny Gantz liderliğindeki merkez sol ittifakı Mavi- Beyaz en çok oyu aldı. Böylece, Netanyahu’nun Likud partisi lider parti olmaktan çıktı. 

17 Eylül seçimlerinin ardından parlamentoda çoğunluk sağlanamaması üzerinde Netanyahu, Gantz’a koalisyon kurmayı önerdi. Gantz bu teklifi Netanyahu hakkında çıkan yolsuzluk suçlamaları nedeniyle reddetti. Gantz, yolsuzluk iddialarıyla gündeme gelen birinin başbakanlık adayı olmaması gerektiğini belirtti. Lieberman ise kendi partisi İsrail Evimiz’in, Likud Partisi ve Mavi-Beyaz İttifakı ile bir araya gelerek koalisyon kurmasını önerdi ancak Lieberman’ın bu teklifi herhangi bir yanıt almadı. İsrail şimdi üçüncü seçim için hazırlanıyor. 

Donald Trump’ın İsrail ile İlgili Kararları

ABD Başkanı Donald Trump, 2016’da göreve geldiğinden beri İsrail ile ilgili aldığı kararlar ile sıkça gündeme geldi. Trump, 21 Mart’ta da Twitter hesabı üzerinden “52 yılın ardından ABD için İsrail’in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tam olarak tanımanın zamanı geldi” paylaşımını yaptı. Netanyahu’nun Washington ziyareti sırasında Trump, Golan Tepelerini resmen İsrail toprağı kabul eden kararnameyi imzaladı. Bunun üzerine Netanyahu “İsrail sizden daha iyi bir dost görmemiştir” yorumunu yaparak Trump’a teşekkür etti. 

İsrail ve ABD, uzun süredir ilişkilerinin gergin olduğu UNESCO’dan 1 Ocak itibariyle ayrıldı. UNESCO’nun 2011 yılında Filistin’e tam üyelik tanımasının ardından dönemin ABD Başkanı Obama, ABD’nin örgüte sağladığı maddi yardımı kesmişti. 2011’den bu yana gergin olan UNESCO-ABD ilişkisi, El Halil şehrinin UNESCO tarafından Tehlike Altındaki Dünya Mirası” listesine alınmasından sonra daha da gerildi. İsrail Başbakanı Netanyahu, İsrail tarafından Hebron olarak adlandırılan şehrin böyle bir kararda yer almasının Filistin’i ayrı bir devlet olarak tanıma amacıyla yapıldığını belirtti. Bunun üzerine öncelikle ABD, ardından İsrail UNESCO’dan ayrıldı. 

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Batı Şeria’da inşa edilen yerleşim yerlerinin uluslararası hukuka aykırı olduğunu düşünmediklerini belirtti. Trump yönetimi, ABD eski Başkanı Obama’nın Batı Şeria hakkındaki politikalarının barışı sağlama konusunda yararlı olmadığını vurguladı.

 

Batı’da Artan Antisemitizm 

Son yıllarda ABD ve Avrupa’da antisemit söylem ve saldırılarda artış gözüküyor. ABD’de 2019 yılında ülkenin farklı yerlerinde sinagog saldırıları yaşandı. Bu saldırıların başında Pittsburgh’ta bir sinagogda dua eden Yahudileri hedef alan silahlı saldırı yer alıyor. Saldırıda 11 Yahudi hayatını kaybetti. Geçtiğimiz yıl ABD’nin Poway kentinde de antisemit bir saldırgan tarafından sinagoga ateş açıldı ve iki kişi hayatını kaybetti. Sinagog saldırılarına, yılın son ayı yaşanan market saldırısı da eklendi. Ayrıca özellikle Ortodoks Yahudilerin yıl içinde sokaklarda maruz kaldığı saldırı ve tacizlerde de artış yaşandı.

Antisemit saldırılar sadece ABD’nin gündeminde değildi. Avrupa’da da artan antisemitizm Yahudi vatandaşları endişelendiriyor. Yine geçtiğimiz yıl Almanya’nın Halle şehrinde bir sinagog silahlı saldırıya uğradı. 

İngiltere’de, özellikle İngiliz İşçi Partisi eski lideri Jeremy Corbyn ile birlikte antisemitizm de ülkenin gündeminde yer aldı. Corbyn’in geçmişte İsrail hükümetini Nazilere benzeten bir etkinliğe katıldığının ortaya çıkması da kendisine karşı yöneltilen suçlamaları kuvvetlendirdi. İşçi Partisinden geçtiğimiz sene içerisinde 9 milletvekili istifa etti. Vekiller istifa nedenini partinin artan antisemit söylemleri ve Brexit’e destek vermesi olarak gösterdi.

 

ABD Başkanı Trump’ın Yahudilerle ve İsrail ile İlgili Söylemleri

Donald Trump, 2019 içinde birçok kez Yahudileri ve İsrail’i gündeme getirdi. Ağustos ayında, İsrail ve Filistin topraklarını ziyaret etme planlarını açıklayan ABD Temsilciler Meclisi üyeleri İlhan Ömer ve Rashida Tlaib’in BDS destekçisi olmaları nedeniyle Trump, bu kişilerin İsrail’e girişlerinin engellenmesi gerektiğini belirtti.

Aralık ayında İsrail Amerikan Konseyi Zirvesine katılan Trump’ın şakayla karışık söylediği sözler ise soğuk duş etkisi yarattı. Konuşmasında Yahudilerin genelde gayrimenkul ile ilgilendiğine değinen Trump, “Birçoğunuz emlak işinde ve sizi iyi tanıyorum. Sizler acımasız katillersiniz. Hiç iyi insanlar da değilsiniz ama bana oy vermek zorundasınız. Başka seçeneğiniz yok. Pocahontas (Elizabeth Warren) için oy kullanmayacaksınız, size bunu söyleyebilirim. Servet vergisine oy verecek değilsiniz. Benden hoşlanmasanız bile, ki biliyorum buradaki bazıları hiç hoşlanmıyor. Aslında bazılarını da benim hiç hoşuma gitmiyor. Her neyse, yine de benim en büyük destekçilerim olacaksınız, çünkü onlar kazanırlarsa hepiniz 15 dakika içinde işsiz kalırsınız. Bu nedenle buna çok zaman harcamak zorunda değilim” ifadelerini kullandı.

Yine aralık ayında New Jersey’deki bir kaşer markette meydana gelen silahlı saldırının ardından Trump, “Ne zaman ve nerede olurlarsa olsunlar antisemit canavarları kahredeceğimize yemin ediyorum” ifadesini kullandı. Trump aynı dönemde antisemitizmi hedef alan bir başkanlık kararnamesini de imzaladı. Bu kararnameye göre, Yahudi kökenli öğrencilere antisemit hareketlerde bulunan, İsrail’i boykot eden ya da bu davranışları durduramayan üniversitelerden hükümet desteği çekilebilecek. Ayrıca kararname, Yahudiliği sadece bir “din” olarak değil, aynı zamanda bir “etnik grup” olarak tanıyor. Böylece Yahudilere karşı herhangi bir ayrımcılık temel insan haklarının ihlali olarak görülecek.

 

 

 

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün