El ke da en vida merese palo Hayatta iken veren, sopayı hak eder
Eyal&Silvyo Ovadya
Un diya ke mi padre teniya una reunyon en la Ada por el Konsilyo de la Sivdad (Kent Konseyi), le dishe ke ya puediya ir kon el i puediya un poko kaminar entre los pinos entremientres ke el estava okupado. I izimos este modo. En tornando a Bostancı kon el motor, una damma ke lavora tambien por el konsilyo estava avlando del muevo ponte ke se izo en la Mar de Marmara i el kamino para ir a Brusa i Smirna ke se enkurtisyo buen karar. I esta damma estava kontando a mi padre ke de vez en kuando se va o embiya su araba a İzmir para tomar su tiyo de 93 anyos ke bive solo i seko. Era un ombre muy riko i en primero dyo a su ijo su echo de komisyonaryo de duanas. Mos konto ke era muy renomado i se okupava kon las firmas ke partisipavan a la Ekspozisyon Enternasyonal de İzmir. I teniya otro echo ke dyo a su otro ijo. I estava muy kontente de dar en vida. Despues, las ermueras ke no kerian muncho al esfuegro enfluensaron sus maridos, i eyos se olvidaron de sus padres ke les avia dado todo lo ke teniya en vida. I esta damma estava aravyada kon sus primos por lo ke izyeron a sus padre. I eya lo toma a Estanbol para unos kuantos mezes ande bive kon su madre ke tyene mas de noventa i sinko anyos.
Mi padre le disho, saves ke en muestra lingua, el djudezmo tenemos un proverbo ke dize: “El ken da en vida merese palo”. I este proverbo esta muy djusto para tu tiyo.
Babamın Adalar Kent Konseyi toplantısına katılmak için adaya gittiği bir gün, onunla gidebileceğimi ve meşgul sırada da çamlar arasında dolaşabileceğimi söyledim. Ve öyle de yaptık. Adadan Bostancı’ya motorla dönerken Konseyde beraber çalıştıkları bir hanımla birlikte oturduk. Ve bir ara Marmara Denizi’nde yeni yapılan Osman Gazi Köprüsü’nden bahsediyorlardı. Bursa hatta İzmir’e gitme yolunun ne denli kısaldığıdan da. Hanım babama bazen İzmir’e gittiğini ya da arabasını şoförüyle gönderip İzmir’de tek başına yaşayan 93 yaşındaki dayısını aldığından bahsetti. Oldukça varlıklı bir adam imiş. Gümrük Komisyonculuğu yaparmış. Tanınmış bir kişi olan dayısı İzmir Enternasyonal Fuarına katılan ülke ve firmaların da gümrükleme işlerini yaparmış. Belirli bir yaşa gelince işi büyük oğluna devretmiş. Ortak olduğu diğer bir işi de küçük oğluna. Sonra kayınpederlerini herhalde sevmeyen gelinler kocalarını etkileyerek, hayatta her şeyini onlara vermiş olan babalarını unuttular. Babalarına bu şekilde davrandıkları için de bu hanımefendi kuzenleriyle dargınmış. Doksanbeş yaşındaki annesiyle birlikte yaşayan bu hanımefendi dayısını birkaç aylığına İstanbul’a getirtiyormuş. Babam lafını keserek dilimizde, Yahudice’de dayınız için yaratılmış bir atasözü var: “El ken da en vida merese palo / Hayatta iken veren sopayı hak eder”.
