Amigos i Amigos…

Coya DELEVİ Judeo-Espanyol
23 Mayıs 2018 Çarşamba

Un proverbo Djudio dize: “Mas vale amigo en plasa ke dinero en kasa”. Es muy djusto. Ma, esto se entyende kon los anyos. En Turko, ay un byervo ke tiene una sinyifikasyon muy onda. Es, el byervo “CAN DOSTU” ke asigun mi, eksprima egzaktamente lo ke deve ser un amigo verdadero. Komo ekivalente, en J-Espanyol, lo vamos a nombrar “Amigo vero - Amigo Fidel”.

El byervo “Amistad” ke empleamos muy frekuente i la “Verdadera AMISTAD”, son dos konsepsyones konsideradas syempre komo sinonimas, lo ke no es enteramente djusto. Ay una diversidad de nuans. Empleamos fasilmente el byervo “amigo,” para indikar afilu un simple konosimyento. Konsiderando de este punto de vista, es muy natural ke tengamos nombrozos amigos! Aki, kero sitar otra dicha: “Amigo de todos, amigo de dingunos”…

No kero ser negativa. Naturalmente ke ay una simpatia resiproka, una komunikasyon: ser amigos de servisyo militar, kompanyeros de klasa, ser miembros del mezmo grupo de aktividad ets… Las relasyones son mas o menos, kavzadas por syertas ovligasyones eksteryoras i no por la vida privada de kada uno. Puedo afirmar ke ay raportos establesidos por nesesidad o ovligo. Tambien, ay amistades ke kontinuan la vida entera, asta la muerte. Yo so oroza de aver konosido de serka estos dos amigos. Mi kerido padre i el amigo Leon B. En paz ke repozen, Amen. 

Miraremos de una ventana optimista, komo uzo syempre. Amigos de klasa o de servisyo militar, fraguan unos sentimyentos, en vezes turavles toda la vida. Ma, kuantos? Me parese ke no son muy nombrozos! Aki, vos demando: a kuantas personas puedesh konfiar vuestros sekretos, vuestras penas o alegrias?

Durante mi vida, lo ke kere dezir, durante munchos anyos, tuve nombrozas “amigas!”, les di mi konfiensa, mi amistad. Sin dinguna razon valivle, se alesharon poko a poko, o kortaron los raportos. Yo, ya tengo mi idea, deke, ma, no kero aklararla, porke, aki no es el lugar… En realidad, unas fueron pasajeras, i otras, oportunistas. Esto lo entendi tadre. En el fondo, syendo tolerante, pozitiva, preferi no dar importansa. De esto kiti syertas lisyones a mi manera. Entonses, fui mas atantiva i mas eskojedera.

La amistad verdadera, no es solamente simpatizar o pasar el tyempo endjuntos. Es un paketo de regalo, ke kontiene entendimyento, toleransya, konfiensa, kerensya sin dinguna idea egoista o de profito. Es natural, ke estos buenos amigos no tengan syempre mizmas opinyones, mizmos gustos ets… Esta diferensya es una ganansya i se kompletan ansi, de diversas maneras, se enrikesen kon las eksperyensas resiprokas. Mizmo si tyenen chikas diskusyones, (lo ke es normal mas i mas en  epoka de stres), de una manera, reushen a topar un punto komun de akordo, sin rompersen el korason.

Kero eskapar, sitando esta dicha de un pensador: “La amistad verdadera no es komerse de parte a parte, ma tener ambre endjuntos.” Keridos lektores, este artikolo es un rezume de lo ke me ambezi en el korso de anyos. Absolutamente no tengo eskopo de empozar mis ideas.