Mimari tasarımları ve şahit oldukları Yahudi kültürü mirası ile Türkiye’nin beş şehrindeki beş sinagog bir zamanlar Türkiye’deki Yahudi hayatına ışık tutuyor.Spheremagazine.net internet sitesi sayfalarında bu beş büyük kültür mirasına yer verdi.
1950’lerde önemli bir azınlık nüfusa sahip Türk Yahudi Toplumu bugün sadece 15 bin kişi kalmış.
İstanbul
Tarihi 1940’lara kadar uzanan şehrin en büyük sinagogu Neve Şalom İbranicede Barış Vahası manasına geliyor. 25 Mart 1951’de açılan sinagogun tasarımı her ikisi de Teknik Üniversite mezunu Yahudi mimarlar Elio Ventura ve Bernard Motola tarafından yapıldı.
İzmir
İlk sinagogların yapımının 15. yüzyıla kadar gittiği, çok eski bir tarihe sahip olan şehirdeki en büyük ve modern sinagog Beth Israel Sinagogu.
Beth Israel Sinagogu 20. yüzyıl mimarisini yansıtan Türkiye’nin en büyük ve modern sinagoglarından biri olarak biliniyor.
Sinagog 1907 yılında Padişah 2. Abdülhamit’in emri ile yapılmış.
Salihli, Manisa
Manisa’nın Salihli ilçesindeki Sardes Sinagogu ise Kudüs’teki Batı Duvarı ve eski Babil’deki MudBrick’ten sonra dünyanın üçüncü en eski Yahudi ibadethanesi olarak biliniyor.
Bugün yıkıntıları arasında avlusunu, Manisa Müzesi’nde sergilenen mozaiklerini görmek mümkün olan Sinagog, MÖ 280 yılında inşa edilmiş.
Edirne
Floransa’dan sonra dünyada en çok tarihi anıt ve bina bulunduran Osmanlı’nın eski başkentinde ise, Avrupa’nın ikinci, Dünyanın ise üçüncü En büyük sinagogu yükseliyor. 1907 yılında inşa edilen Büyük Edirne Sinagogu 2015 yılında restore edildi ve ibadete açıldı.
Gaziantep
Gaziantep Sinagogu 800 yıllık tarihi ile Türkiye’nin en eski sinagoglarından biri olarak biliniyor.
Yaklaşık 1000 metrekarelik bir alana yayılmış olan ibadethane, zamanında yerel coğrafyada bulunan kaya taşlarından yapılmış. Sinagogun restorasyonu halen devam ediyor.
