Eski: Faraş Avram Sokak ile Misket Sokak, Yeni: Bactar Sokak ile Parçaçı Sokak arasında bulunan Sinyora Sinagogu, bazı araştırmacılar tarafından Ester Kira’ya atfedilmek istenir. Ancak, Samuel de Medina, Cecil Roth gibi tarihçilerin ifadeleri kesin olup Sinyora (ha Giveret) unvanı Dona Gracia Nasi’yi tanımlar. Cecil Roth’a göre bu sinagog önce Dona Nasi tarafından Balat’ta kurulmuş, ancak 1660 yangınını takiben Hasköy’e göç edenler tarafından bu yörede tekrar inşa edilmişti. Hasköy’de yanan beş sinagogun tamirine izin veren 1804 tarihli bir fermana istinaden tamir edilerek yenilenen sinagoga bağlı Yeshivat ha-Giveret yeşivası da hizmetteydi.
Elimize geçen 1948 tarihli bir belgeden anlıyoruz ki, cemaat azlığından kapanan Sinyora Sinagogunun binası II. Dünya Savaşı yıllarında çorap fabrikası olarak kullanılmak üzere binayı tamir eden bir kişiye kiralanmış, ancak kiracının Almanya’ya sipariş ettiği makinelerin savaş dolayısıyla gelmemesi üzerine uzun süre boş kalmış. Bunun üzerine bina bir aralık nişasta fabrikasına dönüştürülmüştü. 1950’lerden sonra uzun yıllar tokyo terlik imalathanesi, daha sonra da bir yedek parça atölyesi olarak kullanılan bina, beş yıldan beri boş.
Yamaç üzerine inşa edilmiş sinagogun, anılan fermana göre, üç tarafı istinat duvarları ile çevrili. Dördüncü tarafı taştan inşa edilmiş olup üzeri ahşap çatı ile örtülü. Binanın dış duvarları halen ayakta.
Kaynak:
Naim A. Güleryüz, Tarih Boyunca Trakya ve Anadolu’da Yahudi Yerleşim Yerleri, Gözlem, Kasım 2017.
