Yaz biterken Bodrum

Naim GÜLERYÜZ Kavram
20 Eylül 2017 Çarşamba

Okullar açıldı. TV dizileri yeniden izleyiciyi ekran başında tutsak almaya başladı. Hava “mevsim normallerinin üzerinde” seyretmeye devam ediyorsa da sayfiye yöreleri peyderpey boşalıyor. Başka bir deyimle fiilen artık “Yaz bitti, güz geldi.”

Umarım çoğunuz, kiminiz çatı’da (Alaçatı’da tabi) kiminiz Bodrum’da… Veya Ayvalık’tan Kaş’a, Ege’nin emsalsiz mavi sularında yüzerek güzel bir tatil dönemi geçirdiniz, bedeninizi ve ruhunuzu tazelediniz.

Bu arada, gözde tatil bölgelerimizden Bodrum’a giden veya orada ikamet edenleriniz yörede sizden önce yaşamış atalarınız hakkında düşündünüz mü?

16. yüzyılda da Halikarnas’da bazı Yahudilerin yaşadığına dair izler varsa da esas cemaat, Rodos ve Ege Adalarından gelip yerleşenlerle oluşmuş.

Bodrum’da 1891 yılında 86 olan Yahudi sayısı, 1914’te 203’e yükseldi. Ancak kentin I. Dünya Savaşı sırasında yabancı gemiler tarafından bombalanması sonucu Yahudilerin çoğu başka yerlere göç etti. 1927 Genel Nüfus Sayımında Bodrum kazasında ancak 45 Yahudi sayıldı. Günümüzde, büyük şehirlerin gürültüsünden ve kalabalığından kaçarak asude bir yer arayıp yaz-kış Bodrum’a yerleşenler arasında, sayıları tam olarak bilinmemekle beraber çokça Yahudi ailesi mevcut.

Sahi hiç düşündünüz mü Bodrum adının etimolojisini? Doğası ve deniziyle, çevresi ve insanlarıyla emsalsiz bu yerin adı “neden Bodrum”?

Bu konuda değişik yaklaşımlar mevcut... Ben burada,  birbirinde çok farklı, iki değişik yaklaşımı sunmakla yetiniyorum.

Tarihçi Prof. Dr. Tuncer Baykara’nın İslam Ansiklopedisindeki ifadesine göre,  Anadolu’da hipodrom gibi büyük yapı kalıntıları olan antik şehir harabeleri Türkler tarafından genelde hipodrom olarak adlandırılmıştı. Bu sıfat zaman süreci içinde muhtemelen şive değişimine uyarak “bodrum” formatına dönüştü.

Yurdumuzdaki tarihsel adların kökeni konusunda derin araştırmalar yapan Prof. Dr. Bilge Umar’a göre ise, 15. yüzyıl başlarında burada bir kale yaptıran Haçlılar tarafından yöreye, Aziz Peter’i [Saint Pierre] anmak için Peteronium adı verilmişti. Bu sözcük zamanla Peterium olarak kısaltılmış, Piri Reis’in eserinde yerel şiveye uyarak Botrum olarak belirtilmişti. 18. yüzyıldan sonra ise Bodrum imlâsıyla yazılarak bu şekilde yerleşmişti.

Tercihinizi her birinizin kişisel takdirine bırakıyor, tüm sevdiklerinizle beraber, sağlık - esenlik  - huzur - barış - başarı dolu güzel bir yeni yıl geçirmenizi diliyorum.