Milas Belediyesinin Turhan Selçuk anısına düzenlediği uluslararası karikatür yarışmasından derece alan karikatürler İzel Rozental öncülüğünde Schneidertempel Sanat Merkezi sergilendi. Milas Belediye Başkanı Muhammet Tokat’ın da hazır bulunduğu sergide kendisiyle Milas’ın Yahudi tarihini ve ondan geriye kalan mezarlığını konuştuk.
24 Mayıs akşamı karikatürlerin beğeniye sunulduğu sergiye merhum Turhan Selçuk’un eşi Ruhan Selçuk, Milas Belediye Başkanı Muhammet Tokat ve eşi, Turhan Selçuk sevenleri ve sanatseverler katıldı.
Doğum yeri Milas olan Turhan Selçuk anısına konuşan Başkan Tokat, Selçuk ailesiyle tanışmasını, tarihi bir evi nasıl Turhan Selçuk Karikatür Evine dönüştürdüklerini anlattı: “Uzun çalışmaların sonunda maalesef hastalanan ve ömrü yetmediğinden açılışta bulunamayan Turhan Selçuk, yedi sene önce Milas için, kendi adıyla anılan bir kültür ve karikatür evi kazandırdı. Geçtiğimiz yedi senedir uluslararası boyutlara ulaşan karikatür yarışması, büyümeye devam ederek gelişti ve seçkin bir ekiple bugünkü sergiyi gerçekleştirdik.”
Sonrasında söz alan İzel Rozental sergiyi hayata geçiren, bütün karikatürleri tek tek çerçeveletip kendi elleriyle buralara taşıyan Ruhan Selçuk’u, sergi tasarımını yapan Tan Oral’ı, hazırlıklarda emeği geçenleri paylaştı. En son sözü alan Turhan Selçuk’un eşi Ruhan Hanım, “Turhan’ı buradan sevgiyle anıyorum” diyerek gelenlere teşekkür etti.
MİLAS’TA BİR ZAMANLAR BİR YAHUDİ MAHALLESİ VARDI
‘Milas’ı Milas yapan başkan’ olarak tanınan, aynı zamanda karikatür yarışmalarında jüri üyesi olan Muhammet Tokat ile sohbetimizde Milas’ın tarihi ihtişamlı yaşamış bir ilçe olduğunu, Milas’ta yaşamış Yahudi topluluğundan kalan mezarlığı dinleme fırsatı buldum. 150’ye yakın mezar taşının Milas’a yakışmayan bir görüntüde olduğunu belirten Başkan, mezarlığın düzenlenmesi projesini, kaçınılmaz bir görev olarak görüyor.
Milas Yahudi tarihine dönüp baktığımızda, Milaslı Yahudiler, eski kent dokusunun bulunduğu Hoca Bedrettin ve Hisarbaşı Mahallesinde yaşamışlar. Bundan dolayı Hoca Bedrettin Mahallesi, halk arasında, halen “Yahudi Mahallesi” olarak biliniyor. Yahudiler bu mahallede, Çiçek Sokak’ta bitişik durumda olan iki sinagogda ibadetlerini yaparlarmış. Bu havralardan biri 1850’de, diğeri 1897’de inşa edilmiş. Bu sinagogların yerinde şimdi Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü bulunuyor.
1910’da Milas’ta 157 Yahudi ailesi olduğu varsayılıyor. 1927’de 80 aile kalmış, 1932’den sonra nüfus giderek azalmış. Şimdi Milas’ta Yahudi izlerini taşıyan; güneydeki Sodra Dağının eteklerinde bulunan Yahudi Mezarlığı dışında hiçbir şey yok.
Sohbetimiz Başkan’ın, “Milas’ta Yahudiler bizlerle aynı kültürü paylaşmış hemşerilerimizdir. Benim doktorum da Yahudi’ydi. Çocukluk dönemimde, birlikte yaşadığımız insanlardı. Milas’ta Yahudi Mahallesi diye bir yer var halen. Onlar giderken havranın anahtarını teslim etmişler bize. ‘Burayı kullanacaksanız bir eğitim kurumu yapın’ demişler. Biz bu havrayı yıkmışız yerine halk eğitim binası dikmişiz. Bu benim açımdan çok üzücü.
Milas Yahudilerinden kalan tarihi mezarlığı düzenlemek için elimizden geleni yapmaya hazırız. Daha önce de Yahudi toplumu ile bağlantıya geçtik. Birkaç kez gelip ziyaret eden oldu fakat maalesef hiçbir sonuç alınamadı. Sizleri Milas’a bekliyoruz,” sözleriyle noktalandı.
