Olmaz dediğimiz en büyük korkularımız atılan yanlış birkaç adım kadar yakınımızda olabilir.
Rafi Kohen
Tarihin en karanlık günleri olduğuna kanaat getirdiğim 1920’li yılların sonu ve devamı 2.Dünya Savaşının sonrasında, bu badireleri atlatan insanlık, felaketleri ve bunların sebep-sonuç ilişkilerini incelemiş ve takip eden yıllarda aldıkları tedbirlerle tarihin tekerrür etmemesi için çeşitli emniyet supapları, sigortalar geliştirmiştir.“Never again-Bir daha asla” mottosunu haykırırken bunu sadece Yahudiler için değil bütün dünya insanları için anlamlandırmaya çalışıyoruz.
Mussolini veya Hitler tarzı liderleri bir daha görmeyeceğimize olan inancımızı, insanoğlu yaptıkları ile devamlı olarak kuşkuya düşürüyor. Zira savaş sonrası 72 yıllık tarihçede bahsi geçen adamlar kadar olmasa da, dünyanın farklı noktalarında, gerek toprak anlaşmazlıkları gerekse de ırk-din farklılıklarını öne süren, bundan nemalanan bir takım liderler demir yumrukları ile halkı boğup, binlerce insanın ölümüne, binlercesinin vatanını terk etmesine sebep olabiliyorlar.
Günümüzde daha çok Üçüncü Dünya ülkelerinde gördüğümüz bu diktatörler, demokrasinin oksijen kadar doğal ve zaruri görüldüğü Batı ülkelerinde tekrar yeşerebilir mi? Veya bu değerler zannettiğimiz kadar genlere işlemiş mi?
‘Die Welle-Dalga’ filmi işte tam da bu noktadan hareket ediyor. Acaba otokrasi ve diktatörlük aklımızdaki bu delice soruların belki de birinci sebebini oluşturan Almanya’da, bir daha mümkün olabilir mi? Yeni bir Hitler, onu doğuran ana kaynağın kurutulmasına veya öyle inanılmasına rağmen tekrar ortaya çıkabilir mi?
İnsanın her bilim branşının merkezinde olduğu günümüzde, ikna psikolojisi veya iknanın psikolojisi en geçer akçe araştırma konusu. Zira veriler gösteriyor ki uygun teknik, uygun zaman ve şartlarla kuzudan kurt yaratmak son derece mümkün. Ve o kurt, onu kurtlaştıran liderine hoş görünebilmek için, führerinin dahi hayal edemeyeceği vahşetlerle onu mutlu ederken, kendi ruhunun yükseldiğine inanabiliyor.
Dalga 1980’lerde Amerika’da bir lisede yapılan sosyo-psikolojik testin filmleştirilmiş hali. Alman yapımı olması ise mevzuya başka bir değer kazandırıyor muhakkak. Konuya gelince;
Almanya’da müfredat dolayısı ile iki farklı öğretmenden iki farklı konu işlemesi istenir ancak konular birbiri ile tamamen zıttır. Geleneksel muhafazakâr diyeceğimiz öğretmen Dieter ‘anarşi’yi işleyecekken, modern, aykırı, genç ve öğrencilerin favorisi öğretmen Rainer Wenger’e ‘otokrasi-diktatörlük’ konusu düşer. Genç ve sisteme aykırı öğretmen başta bu konuyu pek beğenmese de öğrencilerinin, “Ya hocam bu devirde Almanya’da neyin otokrasisi, bıktık bu 3.Reich korku hikâyelerinden” tavırları, genç öğretmen için heyecan verici bir meydan okuma olur. Nazizm’in çöküşü ve 70 seneyi aşkın denazifikasyon sonrası acaba gençlerin faşizme tepkileri ne olacaktır? Bir haftalık bu süreç devreye girer. Buradan sonrasını izleyiciye bırakmak istiyorum. Bilhassa lise veya üniversite çağında çocukları olan sinemaseverlerin filmi çocukları ile izlemelerini tavsiye ederim. Ben öyle yaptım; iki oğlumla birlikte seyrettim. Temposu tipik bir macera filmi seviyesinde olmamasına rağmen, gençlerin nasıl etkilendiği ve verdikleri tepkiler sizi şaşırtacak ve belki de dehşete düşürecek. Günümüzde eğitimlerini ailelerden ziyade sosyal ortamdan alan kuşakların ne denli manipülasyona açık olduklarını göreceksiniz. Bir toplumun doğru sunumla faşizmin ağına nasıl kolay düşebileceğini harika bir senaryo ve olaylar silsilesi ile anlatan film, konudan bağınızı hiç koparmıyor.
Oyunculuklar çok iyi ve kast seçimi de gayet doğru yapılmış. Genç kuşak Alman aktörlerinden Frederick Lau mazlum ezilenden, fanatik ezene dönüşümünü mükemmele yakın canlandırıyor. Tarih hocası rolünde Jürgen Vogel ve yine Fatih Akın’ın Im Juli, Temmuzda filminden tanıdığımız Christiane Paul hikâyeyi daha da yukarı çıkaran performanslar sergiliyorlar. Bütün sinemaseverlere tavsiye ederim.
Olmaz dediğimiz en büyük korkularımız atılan yanlış birkaç adım kadar yakınımızda olabilir.
DIE WELLE/ DALGA , Yapım yılı: 2008
Imdb rating: 7.6/10
