Yeruşalayim’deki Aish HaTorah yeşiva’sının kurucusu ve başı merhum Rabi Noah Weinberg’in, birinci bölümünü geçen ay sonu yayımlamaya başladığımız hayat hakkındaki görüşlerini aktarmaya devam ediyoruz.
Rabi Noah Weinberg hayatı beş ana başlık altında
toplamıştı:
a) Ne bildiğinizi bilin; b) Hayatı tanımlayın c) Hayatın amacını anlayın d) Hayatı seçin e) Hayatı yaşayın. İlk bölümde üç ana başlığı ele almıştık, şimdi dördüncüden devam edeceğiz.
Hayatı seçin
1.
Yaşam ile ölüm, gerçeklik ile kaçış arasındaki seçim, varlığımızın her anında yaptığımız bir seçimdir.
2.
A) Özgür irade mücadelesi, bir beden değil, bir ruh olmayı seçmektir.
B) Zihnimiz bilgisayar gibidir. Yetser ara’nın (kötü eğilimin) hizmetinde kullanılabileceği gibi, Yetser atov’un (iyi eğilimin) hizmetinde de kullanılabilir.
C) Ne istiyorsanız onu yapın, yaparmış gibi hissettiğinizi değil.
3.
A) Sekülerlik, halkın afyonudur. Dünyada çok sayıda ciddi sorun vardır. Bir kişi bunların ne kadarını değiştirebilir? Aşem size yardım etseydi, dünyayı değiştirebilir miydiniz?
B) İnsanlar genç bir idealiste “zamanla büyüyeceksin” dediği zaman, aslında kastettikleri “vazgeçeceksin”dir. Büyüyüp de asla vazgeçmeyin.
C) Dünyanın sorunları yüzünden ıstırap çekmeyin, onları değiştirin. Herkesin gizli arzusu Maşiah olmaktır. Mesele şudur ki, çoğu artık vazgeçmiştir.
4.
A) Tanrı blöf yapmaz. Nükleer savaş tehdidi bizi uyandırmak zorundadır. Nereye gittiğimizi, neyin yanlış gittiğini, neyin değiştirilmesi gerektiğini kendimize sormalıyız.
B) Dünyanın sorunları yüzünden ıstırap çekmeyin, onları değiştirin. Herkesin gizli arzusu Maşiah olmaktır. Mesele şudur ki, çoğu artık vazgeçmiştir.
C) Halkımız tinsel bir soykırımdan geçmektedir. Bu, fiziksel bir soykırımdan daha ciddidir. Tora’nın hakiki olduğunu bilenler, harekete geçme konusunda en sorumlu olanlardır.
D) Farkı nasıl yaratacağımızı (nasıl bir fark yaratacağımızı değil) sormak zorundayız.
5.
A) Bildiklerinizi öğretin.
B) Bildikleriniz için sorumluluk alın. Bunu öğretin. Değiştiğinizi göreceksiniz.
6.
İnsanlarda üç ana dürtü vardır: Hayim, Tov, Beraha. Ruhunuzun başlıca dürtüsünü ve vücudunuzun başlıca dürtüsünü keşfetmek suretiyle, öz farkındalığınızı geliştirin. Daha iyi anlamak ve etkin bir iletişim kurabilmek için bunları diğer insanlarda da anlatın.
7.
“Pes etmek yok” düsturu, kişinin sorumlu bir şekilde yaşamasını sağlar.
8.
Tora öğrenme mitsva’sı tüm diğer mitsva’ların toplamına eşittir ve öğrenmek, eylemi de beraberinde getirir. Bu sayede zekâmıza yol gösterebilir ve Tora’nın, hayatın tüm sorunlarının yanıtını içerdiğini anlayabiliriz. Sorunu incelemeliyiz (Tora öğrenmeliyiz). Böylece çözümler uygulayabileceğiz (eyleme geçebileceğiz).
9.
Tanrı, İradesini yerine getirmeye çalışan kişilere bilgelik bahşeder. Sorumluluk aldığınız zaman, ihtiyacınız olan her ne ise, elde edeceksiniz.
Hayatı yaşayın
1.
A) Her insanda bulunan gücü ve büyüklük potansiyelini bilin (meleklerinkinden biraz daha az). İnsanoğlu, patlatıcı pimi özgür irade olan bir atom bombası gibidir.
B) Büyük doğmadık ama hepimiz büyüklük potansiyeli ile dünyaya geldik. Zekâ gücümüzün çok küçücük bir yüzdesini kullanıyoruz. Büyüklüğü seçebiliriz. Bunu hepimiz isteriz. Kimse, “ben vasat olmak istiyorum” demez.
2.
Her Yahudi, Tora’ya yanıt vermek ister ve bunu yapabilir. “Yahudiler, Tanrı’nın İradesini yerine getirmeye susamıştır.” Susamış bir kişiye bir bardak su verseniz, içmez mi?
3.
Her çabanın bir etkisi vardır. Eğer sebat edersek, görünürde önemsiz çabalar bile birleşecek ve büyük bir sonuca ulaşacaktır (Rabi Akiva ile damla damla aktığı halde kayayı gelen suyu hatırlayın).
4.
Tanrı’ya inanmak yeterli değildir. Var olduğunu apaçık görebilecek hale gelmeliyiz. Ancak bu da yeterli değildir. Tanrı ile birlikte yürüyebilmek için, gerçekliği hazmetmek üzere sürekli çalışmalı, gerçeğe dönüştürmeli ve bu hissi duygularımızla özdeşleştirmeliyiz.
5.
Vakit kaybetmek, bize bahşedilen hayat armağanına değer vermemek demektir. Nasıl ki paralarımızı pencereden savurmuyorsak, beş dakikamızı bile pencereden dışarı atmamalıyız.
6.
A) Dua etmek, özgür irademizi çalıştırmaktır. Hayatta her şeyi dua ile yapın.
B) Tanrı’ya dua edin ve O’na güvenin.
7.
A) Her insan Yaratıcısı tarafından sevilir.
B) “Ben Sevdiğim içinim ve Sevdiğim benim içindir.” Kişinin kendini Tanrı’ya açmasının ve Tanrı’nın sevgisini hissetmenin yolu, öncelikle Tanrı’yı sevmektir.
8.
A) Kadiri Mutlak’ın İnayeti ile gönderdiği mesajı anlayabiliriz. O, usta bir öğretmendir.
B) Kaza eseri diye bir şey yoktur.
9.
Şabat’ın özü, Tanrı’nın sevgisini bilmek ve hissetmektir.
10.
Tora’nın bütünü, kendinizi ve dünyayı değiştirmektir. Bir şey öğrendiğinizde, her zaman şunu sorun: Bu konuda ne yapacağım? Sonra da gidip yapın.
11.
A) Tora’nın tamamı, bize yerine getirilmek üzere verilmiştir. Tanrı’yı gerçekten sevebilir ve O’ndan korkabiliriz. Tanrı, yerine getirilemeyecek olan bir emir vermez.
B) Bütün Tora’yı öğrenme ve bilme zorunluluğumuz var. Dolayısıyla Tora’nın tamamını bilebiliriz.
C) Bütün Tora’yı bilmenin niceliksel ve niteliksel bir boyutu vardır. Talmud der ki: “Kişi önce Tora öğrenmeli, sonra evlenmelidir.” Bu, Tora öğrenmenin niceliksel boyutudur.
D) Tora bize nasıl öğreneceğimizi öğretir. Rambam’ın ‘Tora Öğrenme Kanunları’nı çalışın ve onun dediği gibi yapın.
E) Eğer Aşem bize 20 mitsva verseydi, onları bilecek miydiniz? 613 çok mu fazla?
12.
A) 48 Yol, Tora’yı, iç görüleri, beceri ve bilgileri hayatınıza katmanın kapsamlı bir şeklidir. 48 Yol’un her biri, Tora’nın her yönünü, bilgeliğin her yönünü ve yaşamın her yönünü hayatınızla bütünleştirmenin aracıdır. 48 Yol’un her biri, bir soru şeklinde algılanabilir.
B) 48 Yol arasında en önemlileri: Öğretmek üzere öğrenmek ve yapmak üzere öğrenmektir.
13.
Bilgelik öğrenimi diğer eğitim süreçlerinden farklıdır çünkü yeni bir bilgi edinmek değildir; kişinin zaten bildiği şeyleri keşfedip ona göre yaşamaya çalışmasıdır.
14.
Amacımızı yerine getirmek ve sübjektifliğe kapılmamak için hepimiz rabi seviyesine gelmeye çalışmalıyız.
15.
Konu yeterince önemli olduğunda, insanlar tenkit edilmek için bedel ödemeye hazır olacaktır. Takdir edilmeyi sevin. Bir arkadaşınıza düzeltmeniz gereken en büyük beş kusurunuzun ne olduğunu sorun.
16.
A) İnsanları sevin. Biraz yaşayın!
B) Sevilen kişi olmanın yolu, başkalarını sevmektir.
C) Birine kızdığınız zaman, onu sevmediğinizi düşünmeyin.
17.
Erkek ve kadınlar farklı türlerdir. İhtiyaç ve istekleri değişik şekillerde dile ve yerine getirilir. Bunu anlayın. Yaşayın!
18.
Misyonumuzu tek başımıza yerine getiremeyiz. İş arkadaşlarına, takım çalışmasına, örgütlenmeye, profesyonelliğe ve birliğe ihtiyacımız var.
19.
Gerçek olun.
20.
Bildiklerinizi, öğretmek amacıyla örgütlenin. Dünyayı değiştirin.
Bu kısa yazı dizimizde merhum Rabi Noah Weinberg’in hayatın bilgeliği hakkındaki görüşlerini derlemeye çalıştım. Bu görüşler arasında esinleneceğiniz, yararlanacaklarınız olduğunu ümit ediyorum.
Tora’nın ışığı yolunuzu hep aydınlatsın. Esen kalın.
