Yemen’in son Yahudileri nasıl yaşıyor?

Houti hareketi tarafından zaman zaman taciz edilmeleri, Yemen’de bin yıllık bir geçmişe sahip ve halen orada yaşamayı tercih eden az sayıda Yahudi’nin bu toprakları terk etme kararı almasına yol açıyor

Nelly BAROKAS Kültür
19 Şubat 2015 Perşembe

Geçtiğimiz eylül ayında Yemen’de yaşanan siyasi karmaşa, çoğunluğu Sana’da yaşayan Yahudileri de büyük ölçüde etkiledi. Geçtiğimiz hafta altı Yemen Yahudi’si bu ülkeyi terk edip İsrail’e göç etti.

Baş haham Yahya Youssef, “Geçtiğimiz eylül ayından beri güvenliğimiz açısından endişe ediyoruz, bu nedenle cemaatimizin bazı bireyleri Yemen’i terk etmeyi tercih etti” sözleri ile son durum konusunda bilgi vermekte.

Geleneksel Yemen kıyafeti giyen Rabbi Yahya Youssef  ve diğer Yahudiler Arapçanın yanı sıra İbraniceyi de konuşuyorlar. “Bizler burayı terk etmek istemiyoruz, isteseydik bunu çok önce yapardık” demekteler. 2009 yılında Sada kenti taşrasından kent merkezine taşınmaya zorlanan 76 Yahudi’den sadece 45 kişi kalmış, diğerleri göç etmiş. 26 kişilik diğer bir Yahudi grubu da başkentin kuzeyinde yaşamaktalar. Bu ülkede toplam Yahudi nüfusunun 300 kişiyi geçmediği belirtiliyor. Sayıları 40 bin olan Yemen Yahudileri 1949 yılında toplu bir göç ile İsrail’e yerleştiler. Geride kalanlar Müslüman Arap bu ülkede komşuları ile barış içinde yaşadıklarını söylüyorlar.

Reuters ajansı yetkilileri oradayken Rabbi Yahya’yı ziyaret eden bir Houti görevlisi, güvenliklerinden endişe etmemelerini söyledi.

Hareketin diğer liderleri gibi asıl isimlerini vermeyen ve takma isim kullanan Abu al Fadl; “Yahudiler güvendeler, onlara hiçbir zarar gelmeyecek. Houti’lerin Yemen Yahudileriyle alıp veremedikleri yok. Sorunumuz Filistin’i işgal eden İsrail ile”  demekte.

Ancak son on yılda Yahudilere yönelik ölüm tehditleri ve Houti savaşçılarının bazı Yahudi evlerini yakmaları henüz unutulmadı. İsrail ile bağlantılı bazı kuruluşlar geçmişte Yahudilerin Yemen dışına çıkmasını sağladılar. Ancak İsrailli yetkililerin Yemen Yahudilerini tehlikeye atmamak için bu konuda bilgi vermekten kaçındıkları ifade ediliyor.

Yemen’de durum

Yemen cumhurbaşkanının istifasının ABD ve Suudi diplomasisi için büyük bir başarısızlık, İran için sınırlı bir zafer ve El Kaide için bir artı olduğu belirtiliyor. Yemen’deki Amerikan yanlısı hükümeti deviren Houti isyancıları şu sloganı kullanıyor: “Amerika’ya ölüm, İsrail’e ölüm, kahrolsun Yahudiler, yaşasın İslam’ın zaferi!” Çöken Hadi hükümeti, son birkaç yıldır ABD’nin Arap Yarımadası’ndaki El Kaide hedeflerini insansız hava araçlarıyla bombalamasına açıkça destek veriyordu. Şimdi İran yanlısı, Amerikan karşıtı bir Şii milis gücü son derece yoksul ama stratejik öneme sahip bu ülkede otorite hâline geldi. Houtilerin 33 yaşındaki lideri Abdül Melik Houthi, 20 Ocak’ta bir zafer konuşması yaparak yolsuzluğu ve baskıları sona erdirmeyi vaat etti.