Geleceği kadın vizyonuyla inşa etmek

Sibel CUNİMAN PİNTO Köşe Yazısı
19 Kasım 2014 Çarşamba

Her yıl ekim ayında Fransa’nın Deauville şehrinde toplanan Kadın Forumu bu yıl onuncu yaşını kutladı. Politikadan bilim kadınına, şirket yöneticisinden medya patronuna, karar mercilerinde bulunan 70 ülkeden 1000’in üzerinde katılımcı, kadının toplumdaki rolünü ve dünyadaki yerini tartıştı.

Her kıtadan, her yaştan, her meslekten kadının biraraya geldiği forum süresince yönetim kademelerindeki kadınlar deneyimlerini paylaştı, ekonomik ve sosyal konuları masaya yatırdı. Bu yılın teması üç başlıktan oluştu: temel ihtiyaçlar (su, enerji, sağlık, eğitim), eşitsizlikleri azaltmak için teknolojiyi araç olarak kullanmak, insan hakları ve  haklara saygılı devlet.

Forumun açılışında, yayılma hızı yükselen Ebola virüsüyle ilgili dünya genelinde hazırlıklar ana başlıklardan biri olarak ele alındı. Birleşmiş Milletlere bağlı Dünya Yiyecek Programı Sözcüsü Elisabeth Byrs, merkezlerde toplu dağıtım yerine kapı kapı, aile aile dolaşarak yaptıkları yiyecek yardımının hastalığın yayılma hızını azaltığını, havayolu koridoruyla lojistik destek alanında da büyük ilerlemeler kaydettiklerini açıkladı.

The Washington Post gazetesinin editör yardımcısı Elizabeth Weymouth teknoloji şirketlerinin işe daha az kadın eleman aldıklarını açıkladı. “Şirketlere bunun nedeni sorulduğunda mezunlar içinde kadın mühendis sayısının daha az olduğu yanıtını alıyoruz.” Kadın mühendislerin gelecek yıllarda artacağından emin olduğunu belirten Weymouth kendi neslinde bir çok kadının çalıştığını ama şartların daha zor olduğunu, kızının neslinde ise hemen hemen tüm yaşıtlarının çalıştığını, çok daha yüksek pozisyonlarda bulunduklarını, gelecek nesil için durumun daha da iyi olacağının altını çizdi. Hilary Clinton’un gelecek ABD Başkanlık seçiminde muhtemelen aday gösterileceğini ve bunun ABD’de ilk kadın başkan adayı olacağını vurgulayan Weymouth, Amerikalı kadınların büyük ilerleme kaydettiğini ve bundan sonra da etmeye devam edeceklerine inandığını açıkladı.

Boston Consulting Group Başkanı Agnès Audier, Apple ve Facebook’un hamile kalmayı erteleyen kadın çalışanlarına, yumurtalarını dondurarak saklamak için 20.000 dolara kadar sübvansiyon vermeyi önermelerine büyük tepki gösterdi. “Bu sektörlerin daha çok erkeklere hitap eden sektörler olduğu imaji mevcut. Bu yanlış imaj öncelikle oryantasyondan başlıyor. Kız öğrencilerin teknik ve bilimsel meslek dallarına daha fazla yönlendirilmeye motive edilmeleri gelecek için çok yararlı olacaktır. Ikinci neden de mezun olan kızların ancak  yüzde 50’si eğitimini aldığı sektörde çalışırken erkeklerde bu oran yüzde 75. Hem oryantasyonda hem de mezuniyet sonrası kaybettiğimiz kızları düşünürsek sonuçta teknoloji yoğun mesleklerde ancak yüzde 30’larda görebiliyoruz kadınları…”

Foruma katılan Meksika delegasyonunda 30 civarında senatör, avukat, müze müdürü, high-tech-enerji-telekom alanında uluslararası şirketlerin yöneticileri mevcuttu. Ünlü film yıldızı, yapımcı Salma Hayek Pinault başkanlığında foruma katılan Meksikalilar daha adil bir dünya için forumda bulunduklarının altını çizdiler.

2014 yılında başarısıyla ses getiren kadınlardan biri Kira Radinsky. 27 yaşında ve SalesPredict şirketinin kurucu ortağı. 2012 yılında Küba’yı sarsan kolera salgınını bile önceden haber veren bu genç İsrailli kadın medyum değil, algoritma hesapları uzmanı. Hayfa Technion Üniversitesi’nde bilgisayar doktorası yaptıktan sonra Microsoft şirketi tarafından keşfediliyor ve ABD’ye gidiyor. Microsoft Research’ün müdürü Eric Horvitz ile ileriyi gören yazılım programları üzerinde çalışıyorlar. 2012’de kurduğu start-up SalesPredict, şirketlerin ticari performansını en iyi duruma getirmek üzerine çalışmakta. MIT (Massachusetts Institute of Technology) gelecek vadeden 35 araştırmacı arasına almış Radinsky’yi… Al-Bawsala sivil toplum kuruluşunun başkanı 29 yaşındaki Amira Yahyaoui ise 2013’de ArabianBusiness.com tarafından dünyadaki en etkili 100 Arap kadın arasına seçilmiş. Tunus politik sahnesinin önemli oyuncularından Yahyaoui işini gözcülük olarak tanımlıyor. Ben Ali döneminde  yayınlanan blogu politikacıları oldukça korkutuyordu. 2012’de kurduğu Al-Bawsala ile hedefi iyi ve şeffaf yönetim. Bir adım ileri gidip geçen yaz kurduğu Baladia.marsad.tn sitesiyle de belediyelerin tüm bilgilerini (finans, insan kaynakları, menkul ve gayrimenkulleri) toplayıp kamuoyuna açıklamakta.

Cinsiyet ayırımı kültürümüze o kadar derin işlemiş ki…

‘Kadınlara bir ses vererek medyadaki muhabbeti değiştirelim’ başlığı altında yapılan tartışmada açıklanan veriler oldukça etkileyiciydi. Fransa’da medyadaki uzmanların sadece yüzde 18’ini kadınlar oluştururken erkekler yüzde 82 oranında temsil edilmekte. Dünya için de sayılar çok üzücü. ABD’de pazar sabahı talk-show’larında kadınlar sadece yüzde 21,7 temsil ediliyor, haber kaynaklarının yalnızca yüzde 26’sı kadın. Geçen yıl yapılan bir araştırmada 84 haber web sitesinin habercilerinin yüzde 23’ünün kadın olduğu tespit edilmiş. Medyanın algı şekillendirmede ve bilgi yaymada çok kritik bir rol üstlendiği malum, medya tüm perspektifleri yansıtmalı ve herkesin katılımını sağlamalı. Öyleyse daha çok kadın rol modeli ve kadın başarılarını yansıtmakla da yükümlü. Kadınların dünya nüfusunun yüzde 50’sini temsil ettiğini hatırlayabilirsek kadının sesinin yükselmesi ve medyada mevcut tartışma şeklinin değişme ihtiyacı daha açık ortaya çıkıyor. Womhatirataraken Media Center’ın kurucularından Jane Fonda şöyle özetliyor: “Cinsiyet ayırımı kültürümüze o kadar derin işlemiş ki çoğu insan bir sorun olduğunun bile farkında değil. Dünyada hiç bir sorun, dünyanın diğer yarı nüfusunun ihtiyaçları, bakış açıları ve özellikleri dahil edilmeden  gerçek anlamda çözülemez. Hepimiz muhabbeti değiştirmekle sorumluyuz. Yarın değil, şu anda!”

Forum, kadınların kendilerini ifade etme, düşünme, değerlendirme yapma, her nesilden ve her görüşten insanın alışveriş yaptığı bir kürsü görevi üstlendi. Politik olmayan bağımsız bu forumun amacı günümüzün ekonomik ve sosyal kaygılarına/sorunlarına kadın bakış açısıyla çözümler üretmek, dünya çapında bir ağ kurarak sesini duyurmak, fikir alışverişini sağlamak, forumun kaynaklarını kullanarak aksiyonlar planlamak. Özet olarak üç gün boyunca süren forumda günümüzde ve gelecekte ortaya çıkabilecek toplumsal sorunlar konusunda söz alan kadınlar ‘geleceği kadın vizyonuyla inşa etmek’ adına konuştular, tartıştılar, öneriler sundular. Kadınların görüşleri, fikirleri ve çözüm önerileri erkeklerinkiyle elele gitmeli. Kadınların yarının dünyasını iyileştirmeye katkıları yadsınmamalı.