20. yüzyılın en önemli orkestra şeflerinden biri olan Georg Solti, 100 yıl önce 21 Ekim 1912 tarihinde doğmuştu. Doğumunun 100. yılı vesilesi ile dünyanın her yönünde kutlamalar düzenleniyor
Georg Solti’nin zengin müzikal kariyerine bakıldığında hayatı boyunca çok önemli işlere imza attığı görülüyor. Mozart’tan Mahler’e ve Bartok’a dek çok geniş bir repertuara sahipti. O Budapeşte’de Bartok, Zoltan Kodaly ve Leo Weiner gibi her biri efsanevi müzisyen olan öğretmenlerin yanında eğitim görmüştü. 31 Grammy ödülü sahibi olan Georg Solti, Bavarian State Opera, The Royal Opera House, Covent Garden gibi dünyanın en nitelikli opera binalarında senfoni orkestralarını yönetti.
‘Georg Solti 100. Yıl Etkinlikleri’ Atlantik’in her iki yakasında gerçekleşecek. 30 yıl boyunca Chicago Symphony Orchestra’yı yönettiği Chicago’da onun anısına etkinlikler düzenlenirken, 1995 yılında kurduğu World Orchestra for Peace onun doğum günü olan 21 Ekim’de, eşi Valerie Solti’nin anlatıları eşliğinde biyografik bir konser verdi. Bu konser dünya televizyonlarında gösterilmek üzere filme alındı.
BBC de ‘The Real Georg Solti’ adlı bir belgeselin hazırlığını yapıyor, 1961 ile 1971 yılları arasında müzik yönetmenliğini yaptığı Royal Opera House’da Georg Solti anısına bir sergi açılıyor.
Yaşadığı dönemde Wagner’i en iyi yorumlayan orkestra şefi olarak nitelendirilen Georg Solti’nin, Nazilerin iktidara gelmesi ile Macaristan’dan kaçmış bir Yahudi olması oldukça ilginçtir. Valerie Solti, eşinin gençliğinde karşılaştığı güçlüklerin ona yeteneklerini geliştirme enerjisini kazandırdığını ve “Hiçbir zaman pes etme” öğretisini hayatı boyunca uyguladığını söyledi.
1997’de yaşama veda eden Georg Solti müzik kariyerine Budapeşte’de Macaristan Devlet Operası’nda başladı. Nazi Almanya’nın ırkçı kanunlarının uygulanmaya başlanması ile Yahudilerin çalıştıkları işyerlerinden kovulması üzerine Macaristan’ı terk etti. Ülkeyi terk etmesinden kısa süre sonra savaş patlak verdi. Solti Macaristan’a dönemediyse de Macar Yahudi’si kimliğini yaşamı boyunca korudu.
Ailenin asıl soyadı Stern’di. Solti soyadı, Birinci Dünya Savaşı’nın ardından, Macarlaşma isteği sonucu yapılmış bir değişiklikti. Valerie Solti ailenin geçmişi ile ilgili bilgilerini şu sözlerle aktarıyor: “Yahudi karşıtı yasalar yürürlüğe girdiğinde insanlar gerçek Macar olduklarına ilişkin kanıtların arayışına girdiler. Atalarının yaşadığı kasabaya bu amaçla giden Georg’un babası orada aileye ait 1500 yılına dayanan belgeler buldu. Aile yüzyıllar boyunca toprakla çalışmış, tarımla ilgilenmişti. Georg ile ilk kez İtalya’ya gittiğimizde; ‘Bak buradaki toprağın rengi, Macaristan’daki toprağın rengi ile aynı’ demişti. Her yıl ilk kayısılar çıktığında heyecanlanır, Macaristan’ı anımsardı. Babasının ilk çıkan kayısıyı tadarken bir dua ettiğini bana anlatmıştı. Yüksek sesle olmasa da içinden Georg’un da aynı duayı ettiğine eminim.”
Yahudi kimliği ile her zaman gurur duyan Solti, Yahudi fıkralarını ve özellikle Yahudi yemeklerini çok severdi. Tanrı’ya inancı tamdı. “Mozart’ın bir senfonisini dinlediğimde ve yeni doğan kız bebeğimin gözlerine baktığımda Tanrı’nın varlığına inancım perçinleşiyor” sözlerini sık sık kullanırdı.
20 yıl süresince Georg Solti’nin asistanlığını yapan ve şimdilerde World Orchestra for Peace’i yöneten Charles Kaye; “Georg’un her gün yatağından kalktığında bugün daha iyisini yapacağım dediğine eminim” demekte. Georg Solti adı, onun idealizmine ve müzik sevgisine tanık olmuş kuruluşlarda devam ettiriliyor. Solti Vakfı genç müzisyenlerin profesyonel alanda kendilerini geliştirmelerine destek olmakta. Tuscany’de bulunan The Georg Solti Accademia di Bel Canto, genç operacılar ile opera dünyasının en ünlü sopranolarını bir araya getiren masterclass’lar düzenlemekte. World Orchestra for Peace dünyanın seçkin müzisyenleri ile orkestralarını ülkeler arası kültürel işbirliği kapsamında ortak konserler vermek üzere bir araya getiriyor.
Georg Solti bireyin düşünce özgürlüğüne ve kişilerin birbirlerine saygı göstermelerinin gereğine inanan bir kişiydi. Eşinin inandığı değerleri devam ettirmekten mutlu olduğunu belirten Valerie Solti; “Yapabileceğim en olumlu şey onun örneğini devam ettirmeye çalışmaktır. Geçmişi değiştiremezsiniz fakat geleceği değiştirebilirsiniz” dedi.
