PESAH: Esaretten özgürlüğe geçiş

Hag ha Aviv-Bahar Bayramı, Hag ha Matzot-Matsa Bayramı ve Zeman Herutenu-Özgürlük Zamanı diye farklı isimlerle de anılan Pesah’ta, atalarımızın esaret ve Mısır’dan çıkışları sırasında yaşadıkları olaylar sembolik olarak, sanki kişi kendisi bunları bizzat yaşamışçasına tekrar edilir ve özellikle çocukların da anlayabileceği bir şekilde dile getirilir.

Pesah Agadası’nda şu cümle göze çarpar:“Mısır’dan çıkışı en çok anlatan, en makbul kişidir” Bayramın adı Pesah da, “peh:ağız - sach:konuşmak” kelimelerinin birleşmesinden oluşur.

Bu yıl Pesah, 6 Nisan Cuma günü başlayıp, 14 Nisan Cumartesi akşamı yıldızlar çıktıktan sonra sona eriyor.

PESAH HAZIRLIKLARI

Pesah’ın iki hafta öncesinden Pesah gününe kadar yapılan hazırlıklar:

Kaşer Lepesah Alışveriş-Türkiye’de Hahambaşılık denetiminde, Pesah süresince yenmesi uygun olan yiyecek maddelerinin üzerinde ‘Kaşer Lepesah’ ibaresi bulunur ve hahambaşılığın onayı olan yerlerde satılır. Bu yerlerin bilgisi için hahamlara başvurulması yeterlidir. Bayram süresince gereken ve önceden alınan matza, matza unu, peynir, şarap vb gibi yiyeceklerin alınıp, hamets ile temas etmeyeceği bir yerde saklanması gerekir.

Evin Hametsten Temizlenmesi-Pesah’tan önce, evlerin, işyeri ve arabaların titizlikle temizlenerek her türlü hametsten (Pesah süresince yenilmesi ve barındırılması yasak olan yiyecek ve içeceklerden) arındırılması gerekir. Pesah’tan bir gece önce (bu sene 5 Nisan Perşembe gecesi) Bedikat Hamets; aile fertleri bir araya gelerek evde mum ışığında hamets araması yapar. Bulunan hamets parçalar ertesi sabah yakılır veya bir torbaya konulup atılır veya denize atılır veya toprağa gömülür.

 Mutfak Eşyalarının Pesaha Hazırlanması-Eğer Pesah’a ait özel takımlar yoksa mevcut kap kaçağın, çeşitli yöntemlerle Pesah için hazırlanması gerekir.

*Metal ve tahta kaplar ‘sıfırlanabilir’.

*Sıfırlama işlemi, ızgara, şiş, vb için Libun- ateşte kor hale gelene kadar tutarak yapılır.

*Çatal, kaşık, tencere vb, Agala (büyük bir demir parçasını ateşte kor hale getirip, daha sonra tencerede kaynayan suya atarak ve istenen kapları bu suyun içine atarak) sıfırlanır.

 *Plastik, seramik, melamin, yağsız olarak kullanılan teflon, toprak kaplar hiçbir şekilde sıfırlanamaz, bayram için yenilerinin alınması gerekir.

*Cam, içine konan yemeklerin özelliklerini barındırmadığı için, iyice yıkandıktan sonra kullanılabilir. Buzdolabı, iyice temizlendikten sonra kullanılabilir.

*Bulaşık makinesi, içi iyice temizlendikten sonra boş olarak deterjan ile kaynar su programında çalıştırıldıktan sonra kullanılabilir.

*Fırın, iyice temizlendikten sonra 24 saat hiç kullanılmadan bekletilir, daha sonra boş olarak yüksek ateşte yakılarak bir saat bekletilir, ondan sonra kullanılabilir.

*Mikrodalga fırın da iyice temizlendikten sonra, su dolu bir bardak konulup çalıştırıldıktan sonra Pesah’ta kullanılabilir.

 Pesahiçin uygun duruma getirilen mutfak eşyaları, Pesah’a kadar hamets ile temas etmeyecek bir yerde saklanır. Buzdolabı, makineler, fırın vb Kaşer Lepesah-Pesah’ta kullanmaya uygun hale getirildikten sonra artık hamets için kullanılmaz.

Maot Hitim-Buğday parası-Matsa Parası-Pesah’ta çok fakir bir insanın bile matza yeme mecburiyeti vardır. Bu yüzden yapılan bu bağışın amacı, herkesin bayram sırasında matza ve yeterli yiyeceğinin olmasını sağlamaktır.

Evdeki Hametsin Satılması-Evde ve işyerinde kalan ve Pesah’a kadar tüketemeyeceğimiz yiyecek ve içecekleri, Pesah boyunca yeme/içmenin yasak olmasının yanında bunlardan yarar sağlamak ve hatta bunları kendi iyeliğimiz altında bile bulundurmamız yasaktır. Bu yüzden bu tarz erzak maddeleri, Pesah boyunca saklanmak üzere bir kutuya konularak evden ayrı bir yerde muhafaza edilir. Bu maddelerin iyeliği, Rabanut aracılığıyla Yahudi olmayanların mülkiyetine geçirilir, Pesah bitişinde geri alınmak üzere, onlara ‘satılır’. Bu konuda bilgi almak için cemaat rabilerine başvurmak gerekir. (Sadece bir kağıt doldurup fakslayarak yapılan bu basit işlemin devamı, rabiler tarafından yerine getirilmektedir.)