20.yüzyılın en iyi piyanisti: Weissenberg yaşama veda etti

Müzik sayesinde ölüm kamplarından kurtulan Fransız piyanist Alexis Weissenberg yaşama veda etti. Weissenberg, Leonard Bernstein ve Herbert von Karajan yönetimindeki ünlü orkestralarda çalmıştı.

Nelly BAROKAS Kültür
18 Ocak 2012 Çarşamba

Bulgaristan doğumlu Fransa vatandaşı Alexis Weissenberg, üç yaşında başlayan müzik tutkusu sayesinde İkinci Dünya Savaşı’nda annesi ile birlikte ölüm kamplarından kurtulmayı başarmıştı. 8 Ocak Pazar günü İsviçre’nin Lugano kentinde yaşamını yitiren ünlü piyanist 82 yaşındaydı.

Alexis Weissenberg, 1929 yılında, Yahudi bir ailenin çocuğu olarak Sofya’da dünyaya geldi. Müzik zevki, önce annesinden piyano çalmayı öğrenmesi ve konser dinlemesi ile başladı, daha sonra Bulgaristanlı ünlü besteci Pancho Vladigerov’dan aldığı derslerle devam etti.

1941 yılında annesi ile Alman işgali altındaki Bulgaristan’dan Türkiye’ye kaçmaya çalıştılar. Ellerinde sahte kimlik ve vizeler vardı. Ancak başaramadılar ve kendilerini sınırı yasal olmayan yollardan aşma girişiminde bulunanlar için kurulmuş bir temerküz kampında buldular. Kamptaki tutuklular Polonya’daki ölüm kamplarına sevk edileceklerdi.

Anne-oğlun yanlarında pek az eşya vardı; küçük bir çanta, evde hazırladıkları birkaç sandviç ve zengin bir amcanın Alexis’in doğum gününde hediye ettiği eski bir akordeon. Çok şanslıydılar. Alexis’in akordeonuyla verdiği Schubert konserlerinden oldukça etkilenen Alman nöbetçi üç haftalık tutukluluk sürecinin ardından, anne ve oğlun trenle kaçmalarına yardımcı oldu.

Alexis yıllar sonra kaçtıkları günü şu sözlerle anlatmıştı; “O nöbetçi günün birinde annemle beni alelacele itekleyerek istasyona getirdi, eşyalarımızı trenin kapısından içeri soktu, akordeonumu pencereden içeri fırlattı.”

Nöbetçi annesine Almanca, iyi şanslar dileyip gözden kayboldu. Hareket etmesinden yarım saat sonra tren sınırı geçti, ertesi gün anne-oğul İstanbul’a vardılar.

Alexis yaşamının en şanslı gününü; “Bazen küçücük mucizeler gerçekleşir. Bizim bu beklenmedik şansımıza yol açan bir müzik aleti, eski bir akordeondu” sözleri ile anlatmıştı.

Weissenbergler Filistin topraklarına göç ettiler. Alexis, Leonard Bernstein’ın yönetimindeki İsrail Filarmoni Orkestrası’nda Beethoven çalıyordu. 1946’da New York’a geçti, Juilliard School of Music’de eğitim gördü. 1950’de taşındığı Paris’te Fransız vatandaşlığını aldı.

20. yüzyılın en iyi piyanisti sayılan Alexis Weissenberg 1966’da Herbert von Karajan yönetimindeki Berlin Filarmoni Orkestrası’nda Tchaikovsky çalıyordu. Daha sonraki yıllarda çok sayıda solo konserler verdi, Liszt, Schumann, Stravinsky, Rachmaninoff, Chopin ve Brahms gibi klasik müzik bestecilerinin eserlerini seslendirdiği plakları ile ünü tüm dünyaya yayıldı.