İsrail-Filistinliler sorunu hakkında en iyi 10 film

<p><span _extended="true">ABD’nin Miami şehrinde bu hafta başlayan ve 7 Ağustos’a kadar devam edecek olan ‘Maskelenmiş’ (Masked), İsrail-Filistin sorununu tarafsız bir şekilde anlatan kışkırtıcı bir tiyatro oyunu. </font></span></p>

Ela CENUDİOĞLU Diğer
28 Temmuz 2011 Perşembe
Batı Şeria’da bir köyde, üç Filistinli kardeşin Filistin direnişine katılıp katılmama konusunda ölüm-kalım kararı vermeye çalışırken aynı zamanda ailelerine olan yükümlülükleri, ideolojileri ve hayatta kalma çabaları arasında bölünmüşlüklerini anlatan Maskelenmiş’in tartışmalı konusu Miami New Times’ı bu konudaki en iyi on filmi seçmeye itti. “İsrail-Filistinliler konusunu işleyen diğer hikâye veya filmler gibi Maskelenmiş de tartışmalı” diyen gazete, bu tiyatro oyununun da en iyi on film listesindeki filmler gibi açık fikirli diyalog yaratmakta başarılı olduğunu söylüyor.

 

10. Hannah K.(1983)

Hannah Kaufman, terörist olmakla ile suçlanan Filistinli bir adamı savunmak için atanan Amerikalı Yahudi bir avukattır. Film ilk vizyona girdiğinde konusu nedeniyle çok fazla önemsenmemişti. Holokost’tan sağ kurtulan bir ailenin çocuğu olan Hannah, İsrail’in Arap göçmenlere yönelik politikasının müvekkiline yöneltilen suçun ana nedeni olduğunu iddia eder. Müvekkilinin devamlı olarak İsrail’e gittiğini, ancak bunu terör suçunu işlemek için değil, İsrail hükümeti tarafından yasadışı yollarla el konulan evini geri almak için olduğunu savunur. Ortadoğu’daki politik sürtüşmeyi anlatan en iyi film olmasa da, çünkü film bazı yerlerde çok yavaşlıyor ve karakterler ciddi olarak tek boyutlu, Hannah K. yerinde ve bölücü temalarıyla cüretkâr bir çaba.

 

9. David ve Fatma (David & Fatima, 2008)

David & Fatima aslında Romeo ve Jülyet tarzı bir film. Ancak bir Yahudi ile bir Müslümanın aşkını anlatıyor. Yakışıklı bir İsrailli Yahudi olan David, Filistinli Müslüman güzel Fatma’ya aşık olur. Tabii ki aşkları yasaktır ve aralarındaki ilişki arkadaşlarından ve ailelerinden gizli tutulmalıdır. Sırları ortaya çıktığında işler çığırından çıkar ve birlikte olabilmek için her şeyi riske atarlar. Konu klişe olmasına rağmen film, senaryosu, performanslar ve yerinde politik yorumları sayesinde güzel bir şekilde ilerliyor. Film umut aşılıyor, aşkı ve kabullenmeyi anlatıyor ve İsrail-Filistinliler ihtilafını anlatırken dürüst bir portre sergiliyor. David & Fatima, ünlü aktör Tony Curtis’in ölmeden önce çevirdiği son film olarak da önemli bir yere sahip.

 

8. Duvarların Ardında (Beyond the Walls,1984)

Bu kışkırtıcı 1984 yapımı film, bir İsrail hapishanesinde, yüksek güvenlikli bölümünde tutulan Uri ve Issam’ın mahkûmiyet hikâyesini anlatır. Uri bir grup İsrailli mahkûma liderlik yaparken, İssam Filistinli mahkûmların lideridir. Mahkûmları aşağılayan güvenlik görevlisi iki taraf arasında kavga başlatır ve sonrasında Yahudi bir mahkûm, Filistinli bir mahkûmla girdiği dövüşte ölür. Uri ve Issam güvenliğin asılsız suçlamalarını protesto etmek için birlikte bir açlık grevi başlatırlar. İsraillilerin ve Filistinlilerin birlikte yaşamaya zorlandığı bu yerde, bu iki zıt görüşlü adam eğer hayatta kalmak istiyorlarsa birbirlerine güvenmek zorundalar.

 

7. İyilik Zamanı (Time of Favor, 2000)

Bir hahamın cüretkâr planı, Batı Şeria’nın Yahudi yerleşimlerinde hayat ve karmaşık bir aşk üçgeni filmi oluşturan üç önemli öğe. Time of Favor yeşivadaki en başarılı öğrencisiyle kızının çöpçatanlığını yaparken, kızı sessiz öğrenci yerine yakışıklı askeri tercih eder. Film En İyi Görüntü Yönetmeni, En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Erkek Oyuncu ödülleri başta olmak üzere beş dalda İsrail’in Oscar’ı sayılan Akademi Ödülü’ne layık görüldü.

 

6. Ajami (2009)

Arapların, Filistinlilerin, Yahudilerin ve Hıristiyanların iç içe yaşadığı Yafa’nın Ajami bölgesinden beş farklı hikâye anlatılıyor filmde. Bir yanda Hıristiyan bir kıza âşık, aynı zamanda da ailesini bir çeteden korumak için çabalayan olan Arap Ömer var. Diğer yanda yasadışı çalışan Filistinli Malek, annesinin ameliyatı için para bulmak için sıra dışı işlere girer. Filmde ayrıca, Filistinliler tarafından öldürüldüğünden şüphelendiği kardeşini arayan İsrailli polis Dando var. Binj ise İsrailli bir kızla birlikte olduğu için arkadaşları ve ailesi tarafından dışlanan bir Filistinli bir genç. Ajami İsrailli ve Filistinli film yapımcıları arasındaki işbirliğinin gücünü gösteren, heyecan verici ve etkileyici bir film.

 

5. Münih (Munich, 2005)

Steven Spielberg’in bu filminde ünlü Amerikalı aktör Eric Bana, gizli görev ile Münih Olimpiyatları sırasında öldürülen İsrailli sporcuların katillerini öldürmek için görevlendirilen, eski bir Mossad casusunu oynuyor. Film daha çok eski ajanın gözünden İsrail hükümetinin misillemesinin anlatılmasına rağmen, film bazen yorumlar da yapıyor. En etkileyici örnek ise bir ajanın görevlerinin ahlaki boyutunu ve amacını sorguladığı sahnede gösteriliyor.

 

4. Limon Ağacı (Lemon Tree, 2008)

İsrail ve Batı Şeria arasındaki sınırda yaşayan Filistinli dul bir kadının hayatı, İsrail Savunma Bakanı’nın yakınlarındaki eve taşınmasıyla birlikte değişir. Bakanı korumak için güvenlik önlemleri arttırılırken, kadın limon koruluğu için mücadele vermeye zorlanır. İsrail Gizli Örgütü koruluğu İsrail Savunma Bakanı’na ve karısına bir tehdit olarak görür ve limon ağaçlarını kesmek için gerekli izinleri alır. Sembolizm içinde kaybolmasına rağmen film gerçek olaylara dayanıyor. Limon Ağacı, Ortadoğu’daki uyuşmazlığı anlatan modern bir öykü.

 

3. Lübnan (Lebanon, 2009)

1982 Lübnan Savaşı’nda bir tank içinde savaşan dört İsrailli asker, bir bölgeyi mücadelecilerden boşaltmaları için göreve çağrılırlar. Emirleri yerine getirdikleri sırada durum sandıklarından daha da vahşileşir ve askerler kendilerini kontrolleri dışında olan bir durumda bulurlar. Filmin dürüst ve cüretkâr savaş tasviri… Film boyunca dört asker tarafından hissedilen gerilim filme, Venedik Uluslararası Film Festivali’nde Altın Aslan Ödülü’nü kazandırdı.

 

2. Vaat Edilen Cennet (Paradise Now, 2005)

Çocukluk arkadaşı olan Sait ve Halit terörist bir grup tarafından Tel Aviv’deki sivillere yönelik bir intihar saldırısı düzenlemeleri için görevlendirilirler. Bu iki adam İsrail sınırında birbirlerinden ayrılırlar, biri görevini yerine getirmeye çalışırken, arkadaşı ve teröristler onun izini bulmaya çalışırlar. Ön plana çıkan performans ve senaryosundaki geçişlerle ‘Paradise Now’ Yabancı Dildeki En İyi Film dalında Akademi Ödülü’ne aday gösterilen ilk Filistinli film oldu.

  

1. Beşir’le Vals (Waltz with Başir, 2008)

Bu film 1982 İsrail-Lübnan savaşında asker olan Ari Folman’ın hikâyesini kronolojik olarak ortaya koyar ve kâbuslardan doğan bastırılmış anılarının canlandırılmasını anlatır. Savaşı tasvir ederken rahatsız edici bir şekilde gerçekçi olan ‘Waltz With Bashir’ Yabancı Dildeki En İyi Film dalında Oscar’a aday gösterildi ve film Altın Küre’yi kazandı. Animasyon tekniği ile türünün tek örneği diyebileceğimiz bu belgesel film beklenenin üstünde bir yapım