İran Yahudiliğinin görkemli geçmişi gözler önünde

Nelly BAROKAS Kültür
5 Ocak 2011 Çarşamba

İran Yahudiliği’nin tarihini gözler önüne seren ‘Light and Shadows’ sergisinin açılışı 30 Aralık Perşembe günü Beit Hatfutsot müzesinde gerçekleşti. Bu sergi, çok eski bir geçmişe sahip İran Yahudilerinin kültürel, sosyal ve siyasi yaşamını yansıtan bir ilk adım niteliğini taşıyor.

Babiller tarafından 2700 yıl önce Kudüs’ten sürülen ilk Yahudilerden başlayan öykü, günümüzde dünyanın her tarafına yayılmış İran Yahudileri ile tamamlanıyor.

Sergi, merkezi Los Angeles’te bulunan Y&S Nazarian Ailesi Vakfı ve diğer bazı vakıflar tarafından sağlanan maddi kaynakla gerçeğe dönüştü.

‘Light and Shadows’ sergisi İran Yahudi toplumunun geçmişine ait ayrıntılı bilgiler edinilmesini sağlayan ve ilk kez sergilenmekte olan arkeolojik objeleri de içermekte. Ayrıca el yazmaları, dua kitapları, halılar gibi objeler ile laik ve dini müzik örnekleri de sergilenmekte. Serginin en ilginç objesi taş üzerine kazılmış 2500 yıllık tapu belgeleriydi. Bu belgeler Yahudilerin İran’da sahibi oldukları mülklere ait kanıtlardı. Bu taş yazmalar 3,5 milyon dolara sigortalandı. Günümüzde İsrail, Avrupa ve ABD’de yaşamakta olan İran Yahudilerine ait çağdaş sanatın örneklerine de yer verildi.

Beit Hatfutsot Müzesi bundan böyle dünyanın farklı yerlerindeki Yahudi toplumlarını tanıtırken bu toplumların sadece geçmişlerini değil, günümüzdeki konumlarını da yansıtacak.  Sergi açılışına eski Genelkurmay Başkanı ve Kadima Partisi milletvekili Şaul Mofaz, ünlü şarkıcı Rita gibi İran kökenli ünlüler katıldı.

Tel-Aviv Üniversitesi İran Eğitimi Merkezi üyesi ve sergi danışmanı Prof. David Yeroushalmi, günümüzde İran’da halen 20.000 Yahudi’nin yaşamakta olduğunu belirtmekte. İki köklü toplum olan İsfahan ve Shiraz Yahudi toplumları Tahran’da dini kimliklerine bağlı bir yaşam sürdürmekteler.

Hagai Segev’in küratörlüğünü yaptığı sergi vesilesi ile açılışın ardından 3-4 Ocak günleri, “The Legacy of the Past and the Challenges of the Future,” adlı uluslararası bir konferans düzenlendi.