Ağa Takılanlar

İzak BARON Dünya
9 Aralık 2009 Çarşamba

Haftanın Bilgisi
MARMARA ADASI YAHUDİLERİ

Marmara Adası’na Yahudiler’in gelişi II Beyazıt zamanında olmuştur. Imparatorluk, Ispanya’nın sürgüne gönderdiği Yahudiler’e (Sephardic) kucak açmış Tekirdağ, Gelibolu, Çanakkale ve Marmara Adası’na yerleşmeleri için izin vermiştir. Marmara’daki Yahudiler daha çok ticaretle uğraşırlardı. Tuzlu balık imalatı, bakkallık, hazır elbise ve giyim eşyası, şarap imalatı, peynircilik, tenekeden imal edilen kap-kacak ve soba imalatı yaparlardı. Ada’yı terkettikleri zamana kadar bu mesleklerini sürdürenlerden, peynirci Albert, tenekeci Nahman, giyim eşyası ve iylik gibi şeyleri satan Avram, şarap imalatçısı Aron Kaptan, şarapçı ve bakkal Şuva Bezirgan, tuzlu balıkçı Daniel, Manifaturacı Avram Kalvo, bakkal Mordohay, bakkal Nisim Ağa ve çocukları, Marko ve Yeşua Kordova 1950 yılına kadar Marmara’da kalmışlar, en son bakkal Yeşua ve şarapçı Aron kaptan Israil’e göç etmişlerdir. Bugün bu cemaatten geriye birkaç adet Yahudi evi ve bir Sinagog kalıntısı vardır. Yahudilerin mezarlığı padişah tarafından tahsis edilen eski soğuk hava deposunun kurulduğu alandaydı. Bu mezarlık, 1950’ye kadar kullanılmıştır. Burada en son gömülen Yahudi Nisim Ağa’dır. Marmara adası kökenli Yahudi’lerin en ünlüsü şüphesiz ki 1880 yılında Marmara’da doğan Atatürk’ün doktorlarından TBMM’de beşinci ve altıncı dönemlerde (1935-1939) milletvekilliği yapmış Dr. Samuel Abreveya Marmaralı’dır.
http://www.boncukmotel.com/marmara_adasi_tarihi.html

Haftanın linkleri
Şekerci Turhan (SAYINBAŞ) Usta’nın Hikayesi

http://www.sayinbas.com/web/tr/kurumsal/hakkimizda.php

Hepimizin sevgilisi Moris Benyuca
http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=12772653

Tom Reiss:
Esat Bey’in İzinde - Sınırlarda dolaşan adam
http://tr.qantara.de/webcom/show_article.php/_c-680/_nr-141/_cmt-

Haftanın yankıları
EN ÇOK İLGİMİ ÇEKEN İSE TEFİLİN İDİ
Herşeyden önce böyle bir törende herkesin çok şık ve zarif olması çok hoşuma gitti. Bunun dışında, dualar esnasında yapılan hareketler, bazı ritüeller çok ilginç geldi, benim için çok değişikti. En çok ilgimi çeken ise Tefilin idi. Tabii Tefilin’in ne olduğunu ve hatta isminin Tefilin olduğunu dayından öğrendim:)
Musevi erkeklerin sol kol ve başlarına taktıkları, içlerinde Tevrat’tan bölümler içeren ve alına yerleştirilen, deriden yapılmış iki küçük kübik kutucuk ve kola bağlanan siyah banttan oluşan Tefilin’in sembolik anlamı,  kalbini, ellerini ve gözlerini kötü düşünce ve eylemlerden korumuş oluyormuş.
http://www.pressyado.com/2009/11/23/iyi-ki-dogdun-erel-seni-tanimak-cok-guzel/
MAHALLEMİZDE MUSEVİ BİR KOMŞUMUZ VARDI - KUZGUNCUK
Karşımıza cami ve kilise çıkıyor, hem de yan yana. Kimse birbirini ötekileştirmeden yaşıyor, akıp gidiyor yani hayat dediğimiz bu sahne. Kuzguncuk Camii’nin imamı Aydın Hoca mahalledeki hoşgörü ortamının sevgiden mahrum diğer yerlerde de olmasını istiyor. Geçen Ramazan’da Museviler sinagogda iftar vermiş. Yine iki sene önce Musevilerin orucu ile Ramazan aynı zamana denk gelmiş. Mahallede yaşayan üç dinin mensupları birbirlerinin bayramlarını tebrik etmiş. “Mahallemizde Musevi bir komşumuz vardı. Kadir gecelerinde camiye gelir, arkada sessizce oturur ve kasideleri dinlerdi. Okuduğum ezanı Hıristiyan ve Musevi komşularımız pencereye çıkıp dinler. Bazıları arayıp teşekkür eder.” diyor Aydın Hoca.
http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=909296&title=kuzguncukta-gezintiye-cikmaya-var-misiniz
 MÖSYÖ KONFİNO / MORDO
Ticaret hayatında ise ilgi ile izlediğim bir Musevi vardı. Mithat Bey’in akıl hocası imiş… Mithat Giyim’in kurucusu Mithat Gürsoy’un yanında çalıştığım yıllarda çok ilgimi çekerdi Mösyö Konfino... 65 yaşlarında tipik bir Musevi idi sakin gösterişsiz biriydi… Mithat Bey de çok zeki ve çok modern bir insandı. Allah rahmet eylesin Sultanhamam’daki  Hacapolo Han piyasanın en meşhur hanlarından biriydi… Bilenler bilir… İşe geldiğim saatlerde  Mösyö Konfino’yu hep Mithat Bey’in yanında görürdüm. Bir gün sordum çalışanlara… Bu M.Konfino ne iş görür diye, Mithat Bey’in akıl hocası olduğunu söylediler. Meğer O sessiz sakin adam piyasanın bütün girdi çıktılarını bildiği ve kumaştan çok iyi anladığından Mithat Bey yanından ayırmazmış. Mithat Giyim bu günlere geldi ise M.Konfino’nun da büyük payı olduğu kanaatindeyim.
Yıllar sonra Sirkeci Keskin Han’a kurmuş olduğumuz bayan konfeksiyon mağazamızın komşularında (ENİŞTE lakaplı) Mordo isimli bir Musevi vardı.Terbiye timsali mükemmel bir komşumuzdu; keza oğulları ve hanımı da öyle unutulmıyacak insanlardandır..MORDO…
Turgay Tezcanlı
http://www.haber3.com/azinliklar-2-104936y.htm