Eskrivir o meldar?...

Coya DELEVİ Judeo-Espanyol
28 Mayıs 2008 Çarşamba

Antes unos kuantos anyos, en un artikolo aviya pozado una pregunta semejante: “Eskrivir o meldar”? Kual es mas importante, mas satizfezyente? Oy, me esto rendyendo kuento, no era una demanda muy sezuda!. La preva es ke yo, oy en diya esto indechiza (kararsız). Para mi, meldar o eskrivir son de la mizma importansa, no ay dubyo. Vinyendo a la satisfaksyon ke me dan, devo aki atorgar ke es en eskrivyendo ke me kontento mas demaziya. Es una sorte de atamyento (bağ), de amistad ke se forma entre mi, i el duo: oja blanka i lapiz (kalem).

Eskrivir libramente... komo la persona lo esta sintyento en su meoyo o  korason... Me parese ke es un modo de liberar sus ideas, sus sentimyentos... Ser libera de ekspozar mis ideas, mis komentaryos, mis observasyones asigun lo esto sityendo akel momento, reelmente me da una grande kontentes. Portanto, asta antes unos, kuantos anyos, nunka pensariya ke un diya yo iva pueder avlar de mi, de mis rekuerdos, de mi chikes ets... Asigun mi no eran sujetos muy enteresantes para el lektor. Al pareser me estava yerrando... Porke me konvesyeron de eskrivir, syendo ke en estos rekuerdos ay evenimyentos de una epoka, tradisyones, uzos i otras nosyones...

Eskrivir, en jeneral es krear un lavoro, es en vezes, a lo menos para mi, komo una aventura. Kuando ampeso a un muevo teksto, munchas vezes tengo una despasensya, una kuryozidad de konoser komo va ser la fin!... Esto lo syento muy frekuente, i ay vezes ke el final del artikolo ya esta pronto antes ke eskape el teksto!...

Un proverbo djudio dize: “Las palavras son komo las serezas. Las unas travan las otras...” Es egzaktamente lo ke se pasa kuando se ampesa a eskrivir o meldar... i a avlar tambyen. Los byervos vyenen unos detras d’otros... Estos byervos ke son la vestimyenta de muestras ideas i pensamyentos... Eskrivir es puede ser partisipar a la kreasyon de un lavoro, d’akordo. Tambyen meldar es muy importante. Syempre fue para mi un amor desde mi chika edad. Ay probabilidades ke esta pasyon me aparejo al eskrivir, o diremos, me dyo ganas de eskrivir!..

Partyendo de la nosyon “ importansa de meldar”, kero avlar un poko de un proyekto muevo. Penso azer una seriya de artikolos sovre livros ke vo prezentar (al mez una vez muy probavle) a vuestra konosensya. Estas ovras tyenen un punto komun: todas van a ser lavoros de eskrivanos djudios. Tengo o tuve la shans de meldar syertos en sus orijinal, Ladino, İnglez o Fransez. Otros tresladados del Ebreo a estas linguas o al Turko. Malorozamente no konosko el Ebreo al grado de ser kapache de meldar un romanso.

Todos no pueden ser kritikas literaryos profesyonal, i yo tambyen no pretendo ser. Dunke kritikar la ovra ke vo meldar en sensyo pozitivo o negativo, no es egzaktamente mi entisyon. Penso dar una kurta biografiya del autor, un rezume del livro i en la mezura de mi kapachidad, apuntar syertos  pasajes enteresantes.Va ser una seriya ke no aprovimos en estas pajinas asta agora. Sin renderme afilu kuento, muy probavle ke no me va pueder impedir de dar mi opinyon, malgrado mi dezeo de no kritikar!

Para este proyekto ke vamos a nombrar “El Kanton de los Livros”, penso azer i un “Logo”. Komo lo dishe, meldar tyene grande importansa. Alora, keridos amigos, venid meldaremos todos endjuntos...