Por dar un poko la “Buelta”!...

Coya DELEVİ Judeo-Espanyol
19 Mart 2008 Çarşamba

Es la primera vez ke uzo esta  dicha de mi madre (b.m), ke la empleava en tal de “trokar de sujeto, avlar otra koza...” İ yo, vo trokar de sistema. Al lugar d’un artikolo miyo, penso relatar una konseja de Djoha, ke meldi en un vyejo No. de “La Lettre Sépharade”, i sinyada Chochana Lucie Mazaltove.

“En estos diyas se avla muncho de Djoha. Kije saver ken es este famozo personaje. La repuesta no me dyo satisfaksyon. La sola koza ke me akodro es ke kuando era chika i uno de mis ermanos me tratava de Djoha, yo yorava pensando ke se burlava de mi .Me ize mas grande, remarki, kuando una madre prezentava un muevo nasido, diziyan:” Ayde! Tapalo, ya sta la ermozura de Djoha!”... Para ke no le den aynara? porke? Djoha no era ermozo?...

“Kuando una muchacha se dava importanza, le diziyan:”Ya stas komo la grasya de Djoha!” Djoha no era grasyozo?.. A una persona ke prometiya i no teniya palavra, diziyan: “Si kere el Dyo, Djoha ya vino.” Djoha no era onesto? Kuando diziyan:”Ansi biva Djoha i venga en kaza”, era para dizir ke una persona no la viyan muncho.

“Todo esto no me dyo repuesta a mis kestyones. Ke seya savyo, filozofo o de la buena parte, mos kedo las konsejas de Djoha. Konosemos munchas ke mos kontaron muestros paryentes. Topi una dando la prova ke Djoha no era bovo....

“Un diya de vyernes Djoha se fue a la meshkita.(dunke Djoha era muzulmano) para la orasyon de medyo diya. Antes de entrar para enkorvarse, asigun la rekomandasyon de su ley  se kito las konduryas a la puerta. A la salida disho shalom a sus konosidos,  fue  a tomar sus konduryas. Bushka de aki, de aya, konduryas no ay. Por el Dyo Santo! No se va ir deskalso en kaza!... Demanda a uno,  otro, dingunos las vido. El, de natura kalma, empeso a gritar:”El ke me las tomo, guay de su alma! Si no me las traye vo ser obligado de azer lo ke izo mi padre!”

“Todos  empesaron a bushkar kon el espanto de verlo azer lo de su padre. Pasando oras, el puevlo mas i mas tremblava de espanto. El ke las tomo, averguensado, se las trusho para salvar la situasyon i no tener de saver lo ke izo su padre, ke deviya ser terrivle. Kuando se aresentaron los meoyos i ke todo estava kalmo, Djoha  kon alegriya grande se vistyo sus  konduryas.“Alora” demandaron “kualo era lo ke izo tu padre?”.. Djoha, kon sus ayres de grandesa, respondyo:”No ay ke una koza de azer en esta situasyon: es de merkar un par muevo!!...”

Keridos lektores, kuando se trata de Djoha, es inevitavle de nombrar muestra amiga Matilda Koen Sarano, espesyalista de Djoha. No se si esta anekdota apartyene a su koleksyon. En todo kavzo, profitando de la okazyon, kero embiyar mis karinyos a Matilda, i otruna vez ekspresando mi esperansa d’enkontrarmos algun diya. Ken save? La vida syempre tyene para mozotros, ermozas sorprezas en rezerva...

Hag Purim Sameah.