Kaşerut kuralları sağlık nedenleri ile uygulanan özel bir diyet ve çağdışı bir uygulama olarak nitelendirilemez. Bu kurallar doğrudan Tora`nın öngördüğü Tanrı`nın buyruğudur. "Kaşerut dosyası"nın yol açtığı tartışmalar üzerine konuyu irdelemeye çalıştım.
Bu yıl Halila’lar ile birlikte Denet Gıda Üretim Pazarlama ve Denetim A.Ş.’nin “Kaşer Nedir?” adlı broşürü de dağıtılıyor.
Kaşerut ile ilgili bilgileri herkesin anlayabileceği şekilde sunan bu broşürün oldukça faydalı bir hizmeti yerine getirdiğine inanıyorum.
Moşe Farsi’nin düzenleme ve çevirisi ile nisan ayında yayınlanan Tora’nın 3. kitabı “Vayikra”da Kaşerut kurallarına ilişkin şu ifadelere rastlıyoruz: “Birçok kişinin, Kaşerut kurallarını ‘o dönemlerde hijyen çok kuvvetli olmadığı için bu gibi önlemlere gerek vardı’ gibi ilk bakışta mantıklı görünen fakat temelde tamamen anlamsız açıklama çabalarıyla karşılaşırız. Oysa Sefer Ahinuh’ın işaret ettiği üzere, bu yiyeceklerin neden olduğu zarar hiçbir şekilde fiziksel değildir. Bu diyeti uygulamanın fiziksel açıdan olumlu yan etkilerinin de olmasına karşın, temel nedeninin bu olduğu söylenemez.” (say.164, Şemini)
Aynı bölümde, Tora’da, Kaşerut’un sebebi çok açık ve güçlü terimlerle açıklanmakta, bu kurallara uymakla bir Yahudi’nin kutsiyet basamaklarında kendisini yukarı çektiği; onları ihlal etmekle ruhani düzeyinin gittikçe köreldiği ifade edilmektedir.
Denet Gıda’nın broşüründe Kaşerut’a uymanın yararları arasında “hijyen ve temizlik”e de yer vermiş olmasını yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde değerlendirmek doğru olacaktır.
Tora’nın emri olan Kaşerut kurallarına uyma nedenlerinin tüm ayrıntılarının ne böylesi bir broşürde, ne de bir köşe yazısının dar kapsamı içinde ele alınması mümkün değildir.
“Eski çağlarda herşey pislik içindeydi, artık modern çağımızda ...” gibi gerekçeler ileri sürülerek Kaşerut kurallarının temelinin hijyenik nedenlere bağlandığı ve bu nedenler ortadan kalktığına göre artık günümüzde söz konusu uygulamaların pek bir anlam taşımadıkları türünden yaygın olmasa da bir kanaat mevcuttur.
İlkin Kaşerut kurallarına uymanın Tora’nın en önemli emirlerinden biri olduğu ve yukarıda değindiğimiz kanaatlerin yanlışlığı bilinmelidir. Kaşerut kurallarının zorunlu tutulduğu düğün, Bar-Mitzva, Brit-Mila, cenaze gibi günlerin dışında her dini vecibe gibi Tora’nın emirlerine uymanın kişinin kendi tercihi olduğu ve bu konuda bir dayatmanın söz konusu olamayacağı açıktır. Ancak cemaat içinde var olduğunu gözlemlediğimiz yanlış yorumlamaların düzeltilmesi ve doğru bilgilerin aktarılması bir görevdir.
30 Ağustos tarihli gazetemizde, “Görüşlerinizi ileti-yorum: Kaşerut dosyası” başlığı altında yayınlanan yazı sadece farklı kanaatleri “resmetmiştir”. Değişik kişilerin görüşlerini yorum getirmeksizin aktaran bu dosyanın belli bir kesim tarafından paylaşılan bazı yanlış düşüncelerin değişmesine de neden olabileceğini umduk.
Yok böyle bir resmin albümünüzde hiç yeri yok diyorsanız bu görüşe de saygılıyım.
Roş Aşana Bayramı öncesinde gazete olarak son derece duyarlı olduğumuz Kaşerut konusuna değinmeyi uygun buldum.
5767’nin geride bırakmakta olduğumuz yıl yaşanan sıkıntılardan arınmış bir barış yılı olmasını dilerim. ŞANA TOVA.
