Kİ TİSA - Yarım...

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
28 Şubat 2018 Çarşamba

Ki Tisa peraşasının hemen başında ‘mahatsit aşekel – yarım şekel’ mitsvası yer alır. Bu mitsva Bene Yisrael’in tamamından toplanan zengin ve fakiri etkilemeyecek bir miktarda vergi gibi bir ödenektir. Mişkan’ın tamamı yapılan bağışlarla tamamlanmasına rağmen ‘adanim’ dediğimiz kısımlar zorunlu olarak toplanan ‘yarım şekel’ ile tamamlanmıştır. Bu Bene Yisrael’den toplanan ilk vergi olarak anlatılabilir.

Bir bilge bu mitsvanın aslında inancın temeli olduğunu öğretir. Nasıl ki ‘adanim’ dediğimiz bağlantılar Mişkan’ın temelini oluşturuyorsa bu bağlantıların yapılması için toplanan yarım şekel de Tora’nın temeli olan inancı oluşturmaktadır. Herkes kendine göre Tora’yı günlük yaşamında yaşayabilir. Kimi Alaha öğrenimine önem verirken kimi de Gemara eğitimini önemser. Kimi dualarında daha hassas davranırken kimi de gemilut hasadim yani iyi davranışlar konusunda çaba gösterir. Ancak hepsinin temelinden inanç dediğimiz ilke vardır ki bu da Yahudiliğin olmazsa olmazıdır.

Eğer gerçekten yarım şekel mitsvası inancı simgeliyorsa neden bu mitsva tam şekel olarak toplanmamıştır sorusuna yanıt aramaya çalışalım. Çünkü tam şekel toplansa dahi Tora’da belirtildiği gibi zengini de fakiri de etkilemeyecek tablo bozulmayacaktır.

Yarım şekel mitsvası resmin tamamını göremememizden kaynaklanmaktadır. Bizler Tanrı inancı konusunda neyin neden oluştuğunu her zaman anlayabilme kapasitesine sahip değiliz. Bazen Tanrı’nın işlerini, yaptıklarını anlamakta çok fazla zorlanırız. İyi insanların çektiği sıkıntıyı, kötülerin geçici mutluluğunu anlamakta sıkıntı çekeriz. Bu Tanrı’nın hesaplarını bilmememizden kaynaklanır. Bu bilgisizlik ‘yarım şekel’in verilmeye diğer yarısını sembolize eder. Peraşamızın devamında da Moşe Tanrı’dan kendisine yollarını göstermesini istemiş ancak Tanrı bunun mümkün olmadığını Moşe’ye bildirmiştir. Tanrı ile yüz yüze konuşabilen Moşe bile resmin diğer yarısını görememiştir.

Sıkıntılı anlarımızda başımıza gelenleri anlamakta zorlandığımız zamanlarda bu olayı hatırlamak çok önemlidir. Moşe Rabenu bile ‘yarım şekel’ gurubuna dâhildir. O dahi resmin tamamını anlamamaktadır. Onun için bizlere düşen inanç konusunda sıkıntı yaşadığımız zaman bu gerçeği hep hatırda tutabilmektir.