Bu hafta iki peraşa birden okunur. Açıklamalarımız Vayeleh peraşasına aittir.
“Halkı toplayın. Erkek kadın ve bebekleri. Duyabilirler ve öğrenebilirler.” (Devarim 31/12)
Yaşamının sonuna doğru Moşe Rabenu halkın tamamına bir şeyler öğretmek ve onlara doğru yolu göstermek konusunda çok daha hassastır. Bu hassasiyet toplanma anında sadece erkeklerin değil kadınların hatta bebeklerin bile bir şeyler öğrenebileceğini ima etmektedir.
Bununla ilgili olarak Talmud Yeruşalmi Masehet Yevamot 1/6’da güzel bir öğreti vardır: Rabi Dotan ben Orkinos, Rabi Yeoşua ben Hananya’yı görür ve şöyle söyler. Kime bilgelik öğreteceksin. Emzirilen bebeklere mi? Sonra devam eder. Annesini hatırlıyorum. Beşiğini öğrenim yerine getirirdi. Böylelikle kulakları Tora sözlerini kapardı.
Birçok anne-baba çocuk sahibi olmak üzere iken bu konuda öğrenim görmek için bazı kurslara giderler. Kimi kurslarda hamilelik döneminde bebeklere klasik müzik dinletmenin önemine değinirken bazı kurslarda çocuğa daha hamilelik döneminden itibaren yabancı dilde konuşmanın öneminden söz ederler. Bu kurslara giden anne babalar çocuk doğduktan sonra klasik müzik dinletmek ve yabancı bir lisanı öğretmek amacı ile çocuğa sadece o dilde konuşmak konusunda pek heveslidirler. Birçoğu bunu yapar. Çocuğun müzik zevki zaman içinde değişebilir ama yabancı dili çok rahat kapar ve onu kullanır. Ancak çok az anne baba çocuğuna yabancı dil eğitimi seçerken İbranice lisanının önemini kavrar ve onu öğretmeye gayret eder. Çok az anne baba çocuğunun bebekliğinden beri Tora sözleri duymasının öneminden haberdardır. Ne yazık ki çok az anne baba çocuğunun Yahudilik eğitiminin doğmadan önce bile başlaması gerektiğinin farkındadır.
Yeni anne baba olmuş bir çift büyük bir rabiyi ziyaret eder. Ona çocuklarının doğduğunu ve iyi bir Yahudi gibi yetiştirmeleri için ne yapmaları gerektiğini öğrenmek için geldiklerini söylerler. Rabi üzüntüyle başını sallar. “Çok geç kaldınız bir yıl önceden gelmeniz gerekirdi.”
Çağımızda birçok ailenin aklına Yahudi eğitimi ancak bar veya bat mitsva zamanı gelmekte ve bu eğitimin de mümkün olduğu kadar sınırlı verilmesi istenmektedir. Burada göz ardı edilen çocukların Tora ve Yahudilik eğitimine tabi tutulmamaları sonucu gelecek kuşak için büyük bir tehlike arz ettiği ve gelecek nesillerin sürekliliğinin çok zor bir hale getirildiğidir. Çünkü bizden önceki nesillerin Tora eğitiminden kaçmaları ve “çok fazla sıkmaya gerek yok” düşüncesi ile hareket etmeleri gençliğin pek de sinagog kültürü ve Yahudi kültürü konusunda çok zayıf kalmalarına neden olmuştur. Günümüz gençlerinin ne yazık ki aynı yolu benimsemeleri sonucu birkaç nesil sonra Yahudilikten söz edilmesini olanak dışı bırakacaktır. Bu da birçoklarının silah zoru ile yok edemedikleri Yahudiliği yok olma tehdidi ile karşı karşıya bırakacaktır.
Bu hafta Roş Aşana Bayramını kutlayacağız. Yeni başlangıçlar için fırsat kapımızdadır. Bu fırsatı değerlendirip değerlendirmemek sadece bizim elimizdedir. Bu hafta okunan Nitsavim peraşasında çok açık bir ifade ile Tanrı önümüze hayatı ve iyiyi aynı zamanda kötüyü ve ölümü koymaktadır. Seçim bize bırakılmıştır. Ama Yahudi toplumunu çok seven ve hayatını bizlere bir şeyler öğretmeye adayan peygamberimiz, Tora öğretmenimiz Moşe Rabenu izlememiz gereken yolu şu sözlerle anlatmaktadır. Uvaharta bahayim – hayatı seçiniz.
TİZKU LEŞANİM RABOT. NEİMOT VETOVOT.
