Tetsave – Şabat Zahor Tetsave ve Purim

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
8 Mart 2017 Çarşamba

Yahudi takviminin ek ayın olmadığı zamanlarda Tetsave peraşası bu sene olduğu gibi genellikle Purim civarında okunur. Bu peraşanın içinde olmasa bile Purim olayı ile ilgili bir mesajı peraşamızın verdiği derslerin içinde bulmak mümkündür.

Ester kitabının 9/28 cümlesinde şöyle denir: “Bu Purim günleri Yahudiler için son bulmayacak ve bu günlerin anısı kuşaklar boyu devam edecektir.” Midraş diğer bayramların Bet Amikdaş günlerinde sona ereceğini ancak Purim Bayramı’nın hep devam edeceğini anlatır. Açıklama yapan rabiler Pesah, Sukot ve Şavuot gibi devasa mucizelerin yaşandığı bayramların neden devam etmeyecekleri aksine Purim Bayramı’nın devam edeceği konusunda çalışmalar yaparlar ve bizi bu konuda aydınlatırlar.

Berdichev’li Rabi Levi Yitshak doğaüstü olarak meydana gelen mucizelerin sadece belli bir nesilde görülebildiğini anlatır. Örneğin Yahudilerin Kızıldeniz geçişi son derece büyük bir mucizedir ancak sadece o nesilde görülebilmiştir. Bu aynı zamanda tarihimizde bir olay olarak yer almıştır.  Böyle bir mucizeyi zamanımızda görmek neredeyse imkânsızdır. 

Purim kurtuluşu tamamen hatta biraz da fazla bir doğal süreç içinde gerçekleşmiştir. İlk bakışta hiçbir olağanüstülük yok gibidir. Kral içkiyi fazla kaçırınca kraliçeyi kovar, ardından düzenlenen güzellik yarışmasında Ester birinci gelir ve kraliçe olur. Amcası kralın hayatını kurtarır. Yahudi düşmanı biri baş vezir olur. Yahudileri yok etmek için kraldan izin alır. Kral hayatını kurtaranın bir Yahudi olduğunu öğrenir, kraliçe sayesinde baş vezirin hain planı ortaya çıkar. Baş vezir yok edilir, kraliçenin Yahudi amcası baş vezir olur ve Yahudiler kurtulur.

İlk bakışta fazla doğal gelen bir olaylar zinciri. Tanrı’nın elinin bu olayda olduğunu görmek için olayın tam bir bütünlük halinde incelenmesi gerekir. Tanrı halkına yol gösterir ve kurtarmak için hazır bekler. Yeter ki bizler bu kurtuluşu görebilelim ve isteyelim.

Ahaşveroş’un sarhoşluğu ve kraliçeyi kovduğu o zamanlarda bir Yahudi topluluğunda duyulsaydı belki de Yahudiler bununla fazla ilgilenmeyecek politikanın kendi işleri olmadığını söyleyeceklerdi. Kralın Yahudilerin yok edilmesine ilişkin kararı elbette ki infial yaratacak ancak tarih boyunca böylesine kararlarla sık sık karşılanan Yahudiler arasında fazla hayretle karşılanmayacaktı. Ancak olayların bütünü her adımda Tanrı’nın elinin her zaman hazır olduğunu bizlere göstermektedir.

Amida duasında her zaman “mucizelerin her gün bizimledir” cümlesi aslında Purim mucizesinin senenin her günü bizlerle olduğunu anlatmaktadır. Tanrı mucizelerini zamanımızda doğal yollarla gerçekleştirmektedir. Bunun bilincinde olarak Tora öğrenimine önem vermek ve mitsvaları yaşamımızın bir parçası haline getirmek hepimizin görevidir.

Tetsave peraşası altın buzağı gibi çok büyük bir yanlışın ardından kurulan Mişkan’ı ve Kohen Gadol’un onur ve görkem için giydiği kıyafetleri detayları ile anlatmaktadır. Aslında Tanrı’nın bizleri affetmesi de yaşanan bir mucizedir. Bu mucizenin gerçekleşmesi Moşe Rabenu’nun olağanüstü Tefila’sı ile mümkün olabilmiştir. Moşe gibi bir peygambere sahip olmak da belki de farkında olmadan yaşadığımız gerçek bir başka mucizedir.