NOAH - Eleştiriyi duymak

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
2 Kasım 2016 Çarşamba

Noah peraşasının ilk pasuğu rabiler için her zaman bir tartışma konusu olmuştur. Burada yer alan ‘bedorotav – nesillerinde’ ifadesi için Raşi iki farklı açıklama getirir. Birincisi Noah bu kadar olumsuz bir hava içinde olmasına rağmen hala tsadik durumunu korumayı başarmıştır. Çünkü etrafından etkilenmemesi imkânsızdır ama buna rağmen Noah bir tsadik olarak kalmayı başarmıştır. İkinci görüş ise bunun bire bir tersini savunur. Kendi neslinde Noah bir tsadik olabilir ama Avraam’ın neslinde yaşasaydı belki de bir tsadik olarak gösterilemeyecekti. Burada sorulması gereken soru açıktır. Noah’ın kusuru nedir ki Avraam’ın neslinde tsadik olarak gösterilememektedir?

Birçok açıklayıcı Noah’ın çağdaşlarını değiştirmek konusundaki aczini onun eksikliği olarak görmektedir. Gemi inşaatı için geçirdiği yüz yirmi sene boyunca bir kişinin bile teşuva yapmasını sağlayamamış, Tanrı bilincini aşılamak suretiyle bir kişinin dahi doğru yola dönmesine rehberlik edememiştir.  Bu eksiklik Noah’ın önemini azaltmış ve Avraam’ın neslinde dikkat çeken bir tsadik olmasını engellemiştir. Bu açıklamaya rağmen soru hala yerinde durmaktadır. Neden Noah saygınlığını koruyamamıştır? Neden insanları günahtan uzak tutmayı başaramamıştır? 

Çağımızın büyük Tora bilginlerinden olan Rabi Yaakov Kametensky Noah’ın yanlışının halkı anlayamamakta saklı olduğunu söyler. Noah putperestlik konusunda halkı gerçek nedenlerine inmeden eleştirmiştir. Ama sorunun köklerine inmeyi başaramamıştır. Halkın putperest olmasının sebebi ideolojik bir nedene dayanmamaktadır. Putperestlik zina suçunu merak uyandırıcı bir konuma getirme hatta mümkün kılma eğilimindedir.  İnsanlar bazı kısıtlamaları kaldırmak için putperestliğe sığınmıştır ve özellikle zina konusunda sınırsız müsamaha talep etmektedirler. Noah, bunu anlayamadığı için çabaları sonuçsuz kalmıştır.

Rabi Kametensky’nin açıklamasından sonra neden Raşi’nin görüşlerinden birinde Noah’ın daha düşük seviyede bir tsadik olarak gösterildiğini anlayabiliriz.

Çünkü gerçek bir tsadik başkalarını çok derinden düşünür, izler ve sever. Yaptıkları yanlış bile olsa bunun nedenlerinin derinine iner. Noah elbette iyi bir insan olarak onları eleştirmiş ve yaptıklarının yanlış olduğunu söylemiştir. Fakat sorunun köklerine inememesi onları gerçekten anlayamadığının bir kanıtıdır. Çabası elbette ki vardır ama yetersizdir. Tamamen kötülükle dolu olduklarını bilmesine rağmen Sedom ve Amora için Tanrı ile pazarlık etme cesaretini gösteren Avraam’ın döneminde bu nedenden dolayı Noah dikkat çeken bir tsadik olamayacaktır.

Günümüz dünyasında her zaman öğüt veren, yol gösterdiğine inanan, sıklıkla eleştiren ama çözüm odaklı olmayan kişilerin uyarılarına maruz kalırız. Eleştirmek çözüm getirilmediği zaman yapılan en kolay eylemlerden biridir. Çünkü kişiler sorunun kökenine inmenin ve çözüm üretmenin ne kadar zor olduğunun bilincindedir. Bunun yerine eleştirmek ve öğüt vermekle yetinirler.

Gerçek eleştiri kişiye veya kuruma doğruyu bulmayı öğreten yapıcı eleştiridir.